علم

نمله (ار. -مورچه‌) ، دانه‌های جوششمانندی، که در بدن ظاهر می‌گردند. آن با خارش و سوزشی، که گویا مورچه گزیده ایستاده باشد، حس می‌شود. موضع آن اندک ورم می‌کند و پوست اطراف را سرایت می‌نماید؛ بیمار گویا راه گشتن مورچه را حس می‌کند.

نظم بدخشانی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، شاعر عصر 18 تاجیک. در یکی از دیهه‌های شغنان تولد یافته است. از آثار او برمی‌آید، که شاعر روزگار سختی داشته، در غربت و آوارگی، دور از وطن عمر به cap می‌برده است. از نظمی بدخشانی بیاضی، که اکثر شعرهای در آن …

نظم سربازی، یک نوع نظم فلکلوری و ادبیات خطّی خلق تاجیک است، که ضمن به وجود آمدن خذمت سربازی پیدا شده است. پیدایش اکثر نوعهای نظم سربازی (رباعیها، دوبیتیها، بیت-ها، غزل و مخمّسها) به دورة سربازگیری حکومت بخارا منسوب است. گویندگان نظم سربازی مادر و خواهر، پدر و برادر، محبوبه …

نظم (ار. -به هم پیوستن، به رشته کشیدن جواهر) ، سخنی، که بر خلاف نثر با وزن و کافیه گفته شده است. ادبیات به معنی اصلی از ابتدا چون نظم (کلام منظوم) به وجود آمده است. اکثر نوعهای ادبی ادبیات قدیم و عصر میانگی تاجیک و خلقهای دیگر شرق ادبیات …

نزله (ار. -فرود آمدن) ، در طبّ قدیم بیمارییست، که در نتیجة از قسم پیش مینه به خلق، بینی، شش، سینه، معده و غیره فرود آمدن فضول (مادّه‌های تر نادرکار) به وجود می‌آید، مثلاً، به بینی ریختن فضول را عادتاً زکام می‌نامیدند. نزله دو نوع می‌شود: 1) نزلة گرم، که …

نظیره (ار. مؤنث مثل، مانید) ، یک شکل عنعنوی شعر، که در ادبیاتهای شرق نزدیک و میانه انتشار یافته بود. نظیره صرف نظر از مورد گفته شدنش همیشه یک نوع قوّه‌آزمایی، امتحان و سنجش مهارت و مسابقة ادبی می‌باشد. ادیب نظیره‌گویی اکثر برای نز رسرایی اثرهای بهترین و مشهورترین ادیبان …

نزّام میتیاری (از ار.-تیزچشم، دوربین، دقیق‌بین و میتیارها) یک سیستم اگریگتهای فاتاگرفیست، برای مشاهدة میتیار (شهاب)-ها. هر یک اگریگت نزّام میتیاری عادتاً از 4-6 کمیرة فاتاگرفی فراخزاویه عبارت است. کمیره‌ها را طوری جایی می‌دهند، که آنها یکهایه قسم حدّلیمکان کلانترین آسمان را در بر گرفته توانند. macلن، نزّام میتیاری انستیتوت …

نزدیکشوی، مفهوم متیمتیکییست، که حدود داشتن بزرگی تغییریابنده را افاده می‌کند. به همین معنا در بارة نزدیکشوی پیدرپة، نزدیکشوی کسر بی‌فاصله، نزدیکشوی ضرب بی‌آخر، نزدیکشوی اینتگرال و غیره سخن راندن ممکن است. نزدیکشوی پیدرپه‌ای{اn} (پ=1، 2، . . .) حدود آخرناک داشتن پیدرپه‌ای، یعنی lim اپ=ا؛ نزدیکشوی قطار ک هودود …

نزدیکشوی شرط، مفهو­م تحلیل متیمتیکیست. اگر ق­تار نزدیکشوندیو            قطار n اp قیمتهای مطلق عضوهای آن تر- تیب داده شده  یپ|دورشونده باشند، قطار n شرطاً نزدیک- شونده نامیده می‌شود. مcلن، قطار  شرتن نزدیکشوند میباشد، زیرا قطار از نیمتهای مطلق عضوهای آن ترتیبدادشد – (قطار گرمانیکی) دورشونده است. اگر قطار شرطاً نزدیک-شونده …

نزدیکشوی مطلق در متیمتیکه، یکی از نوعهای نزدیکشوی قطارها و اینتگرالهاست. اگر قطار از قیمتهای مطلق هر یک اعضای قطار u1+u2+… +un+…ترتیب داده شده|u1|+|u2|+…+|un|+…نpدیکشوyده باشد، قطار عددی u1+u2+… +un+… موتلق نز­دیک شونده نامیده می‌شود. مفهوم نزدیکشوی مطلق و نزدیکشوی شرطی قطارها را در متیمتیکه آ. کاش (1833) ، پ. دیریخلی (1837) …