ستا

ستا، اسباب موسیقی تاریست، که با کمانچه می‌نوازند. ستا در بین تاجیکای، ازبکها، ایرانیان، افغانها و بسیار خلقهای مملکتهای شرق معمول است. ستا به تنبور مانند بوده، کاسه‌اش نسبتاً کلانتر و سرپوش (رویپوش)-اش کمی وسیعتر می‌باشد. آن از چوب توت ساخته می‌شود. درازی عمومی‌اش 130-140 سانتی‌متر. بعضی مطربان تنبور را هم مانند ستا با کمانچه می‌نوازند، یا برعکس ستا را مثل تنبور با مضرابناخون می‌زنند. عادتاً به روی سرپوش ستا خرک (کمانشکل) گذاشته، از بالای آن 3-4 تار می‌کشند و تار میانه را نسبت به تارهای پهلو با ساز کورته یا کویوته جور می‌کنند. اینچنین از طرف راست دسته‌اش در پهلوی گوشکها برای عکس صدا (ریزاننس، صدای یاری‌دهنده) باز 10-11 تار علاوگی می‌کشند. آنها را از تگ سیمهای اساسی کشیده، هم سیمهای اساسی، هم علاوگی به یک تارگیر، پیوسته می‌شوند. در دسته‌اش پرده‌های دیتانیکی موجودند، که در وقت آنها را سخت پخش کردن آواز از پردة اساسی قریب نیم پرده بلندتر صدا می‌دهد. با ستا اساساً آهنگهای لیریکی حزین و نالشناک و نیونسدار نواخته می‌شوند. بعضاً در هیت انسمبل اسبابهای خلقی نیز عمل دارد. سدایش به آواز ویالون‌چلی نزدیک است. خادم خیز-متنیشاتدادة صنعت ریسپوبلیکة ساویتی سوسیالیستی تاجیکستان، استاد «شش‌مقام» ف. شهاباو در نواختن ستا و تنبور مهارت بی‌نظیر داشت. آهنگهای نواختة او حالا در فاند موسیقی رادیو تاجیک محفوظند. ا. رحیم‌اف.