دریای نیل

نیل (به زبان مصرایان حاضره لاتینی nilus، یون. neilos) ، دریایست در افریکه. طولش 6671 کیلومتر. مساحت حوزه‌اش 2870 دوه. کیلومتر2. حوزن نیل تیرّیتاریة دولتهای رونده، کینیه، تن­زنیه، اگنده، ایفیاپیه، سودان و مصر را پرّه یا قسماً فرا گیریف-ته است. دریا ای پهن‌کوه افریکة شرقی با نام روکرره آغاز یافته، بعد از بریده گذشتن کولهای ویکتاریه، کاگه و مابوت و-سیسی-سیکا (البیرت) به بهر میانزمین می‌-ریزد و در ریزشگاه دیلته (م­ساهت 22 هزار کیلومتر2) حاصل می‌کند. شاخابهای کلانش: از راست-اسوه، سابت، نیل کبود، اتبره؛ از چپ-بدر-ال-غزال. در بالاآبش و بین شهرهای خرطوم و اسوان آستانه و شرشره‌های زیادی دارد. در همواری سودان دریا به مسافة 900 کیلومتر ناحیة باتلاق‌زار را بریده می‌گذرد. در این جا مجرای دریا پُر از بردی و (پپیروس و) آبسبزاست، که آنها سدّ جریان آب شو­ده، باعث هدف سه‌یک آب (بخار-شوی و غذای رستنیها) می‌گردند. ریجیم آب نیل وابسته به موسم سال تغییر می‌یابد. ماه ژوئن در نتیجة اوج گرفته‌ای بارانگریهای کوهسار حبش ایفیاپیه آبخیزی به وقوع می‌آید. در پایان‌آب نیل وقت پرآبی سطح آب تا 6-7 متر ب­لند می‌شود. صرف سالانة آب (به حساب میانه) در نزدیکی شهر کاهیره 2284 متر3/ثانیه، در ماه پرآبترین 6435 متر3/ثانیه (سپتامبر) ، در ماه کم‌آبترین 551 متر3/ثانیه (مه‌ای) است.

با مقصد تنظیم جریان دریا چندین درغات (اسوان، جبلولولیا، سنّار و غیره) و برای آبیاری زمینها کانالهای کلان یوسف، اب-راهیمیه، منثوریه و اسماعیلیه ساخته شده‌اند. مقدار لایقه‌ای، ن دریا هر سال به کشتزار و کن­ل و آب‌انبارهای اطراف شهر اسوان می‌آورد، به 62 میلیون م3 می‌رسد. در نیل و شاخابهای آن گاس-های اسوان، نجع حمد، ال-فییوم، آوان-فالس موجودند. سالهای 1960-70 با یاری ا.ج.ش.س. درغات نو و بلند اسوان (اس-سدّ-ال-علی‌) و گاس-ا اقتدارش 2، 1 میلیون کوت ساخته شد. از ریزییشگاه تا درغات اسوان و تمام میاناب دریا کشتی‌گرد است. طول عمومی راه آبی بیش از 3000 کیلومتر. نیل از ماهی بایی. در وادی و دیلتة نیل   ا97%’ اهالی مصر زندگی می‌کند. شهرهای کلان ساحلهای نیل: اسکندریه، قاهره، اسوان، خر­تم.

دبیات: پاپاو ا. و. ، ریکه نیل، لنینگراد، 1958.