Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

توتک، یک نوع انگور محلیست. تاکش تیزسبز. برگش کلان 5-پرّه، گلش دوجنسه، خوشه‌اش خیلی کلان (اندریک 560 گ، بعضاً تا 1400 گ می‌شود) ، غوجبش کلان درازرویه، سفیدچة زردتاب، سیراب، خوش‌طعم، پوستش نفیس، 2-4-تا تخم دارد. اخیرهای مه‌ای گل کرده، آخر ژوئیه می‌پزد. برای ترخوری استفاده می‌برند. دور نشوش 146-150 …

توت (ماگیو) ، یک نوع درختیست از عایلة توته را. تا 35 م قد می‌کشد. برگ و شاخ و نوده‌اش شیرة سفید دارد. گلش میدة دوجنسه، خوشه‌گلش «گوشوارک»، میوه‌اش سیراب و سیرشیره و سیرتوخم (درازی‌اش 1-5 سم) ، سفید، گلابی، سرخ و بنفش سیاهتاب. بیشتر توت سفید (بلخی) و شهتوت …

تورغه‌ای، ولایتیست در رسّ قزاقستان. تأسیسش 23 نوامبر 1070. در قسم شمال ریسپوبلیکه جایی گرفته است. مساحتش 111، 9 هزار کم2. اهالی‌اش 309 هزار نفر (1984). 10 ریان مأموری، 3 شهر و 1 پتش دارد. مرکزش شهر آرقلیق. تورغه‌ای قسم جنوبی پشته‌کوه و پستخمی و وادی تورغه‌ای و کنار غربی …

ترشانی، ترششوی، حادثة تجزیة فیرمینتتیوی مادّه‌های آرگنیکی (بیشتر کرباگیدرتها) را گویند، که از تأثیر میکروارگنیزمها یا فیرمینتهای از آنها گرفته بی اشتراک آکسگین می‌گذرد. ترشانی برای فعالیّت حیاتی میکربها منبة انرژیه بوده، به گردش مادّه‌ها در طبیعت اهمیت کلان دارد. بعضی نوعهای ترشانی (ترشانی اسپیرتی، شیر، روغن، اتسیتتی) در استحصال …

ترشمورود، ترشمورود، یک نوع مرود محلیست. درختش از 7 تا 16 م قد می‌کشد. پوستلاخ تنه و شاخهای غفسش خاکستری سیاهتاب، شاخهای باریکش بورتاب، برگش بیزشکل (درازی‌اش 8 سم، برش 4 سم) ، میوه‌اش لونده (اپدریک 81 گ) ، پوستش غفس و سخت و جلادار، سبزتاب (طرف آفتاب‌رسش سرخ زردچه) …