مدنیت و صنعت

‌محمّدریزای هروی خراسانی      (سال تولدش نامعلوم، هرات-1942، همان جا) ، خوشنویس و موزدّیب معاصر. در مدرسه تحصیل کرده سپس به مشهد رفت، به تعلیم طالب‌علمان پرداخته، با نام شیخ خراسانی مشهور گردید. هنگام بازگشت به هرات به شیخ طوسی معروف گشت. در خوشنویسی مهارت کامل داشته، نستعلیق ، ثلث، کوفی …

‌محمّدسالیه اصفهانی (سال تولد و وفاتش نا­معلم) ، خوشنویس عصر 17 فارس. پ­درش میرزا ابوتوراب خوشنویس نامدار و شاگرد میریماد هرویی بود. محمّدسالیه اصفهانی به هندوستان و آسیای خرد سفر کرده است. در بارة حیا­ت او در یگان سرچشمه معلومات مکمّل آورده نشده است. تنها بعضی صحیفه‌های زندگی‌اش در تذکرة …

‌محمّدرهیمخان 2 – (1844-1910) ، خان خیوه (1663-1910) ، شاعر و آهنگساز. در عهد محمّدرهیمخان 2 جنگهای بینیهمدیگری فئودالها اوج می‌گیرد، بار ‌اندازهای گوناگون زیاد می‌شود، مجبوریّتهای محنتی می‌افزایند. جنگهای داخلی خواجگی خلق شهر و دهات را خراب می‌کردند. در نتیجه خانی خیوه سست می‌شود. سال 1873 روسیه پادشادی خانی …

‌محمّدرهیمخان i  (1775-1825) ، خان خیوه. یکی ز سرداران قبیلة قنغرات بود و برای بلند برداشتن آبروی و اعتبار خود حاکمیت ابولغازی را برقرار کرد. سال 1806 خان خیو  شد. محمّدرهیمخان i در مملکت اصلاحات گذرانیده، سیستم یگانة ‌انداز و پول را جاری نمود. برای مستحکم و وسیع کردن حدود …

 ‌محمّدرهیمبیی (سال تولدش نامعلوم-وفاتش 1758) ، اساس‌گذار سلالة منغیتیه، امیر بخارا (1753-1756). محمّدرهیمبیی یک مدّت در دربار ابولفیخان منصبهای کلان را اشغال کرده، با یاری اهل دین و اشرافان به تخت بخارا نشست. در دورة حکمرانی محمّدرهیمبیی شهرِ سبز، عورگوت، جیزّخ، عورا تپّه، خجند، تاشکینت، حصار، قبادیان و دیگران مدلهای …

‌محمّدفقیر  الّاههان (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، نقّاش و مصوّر آخر عصر 16-اوّل عصر 17-ا فارس و هند، از مصوّران مشهور تصویرهای سیاهقلمی در مکتب مینیاتور تیموریان هند. در نگارش مصوّره‌های رزمی (بتلی) مهارت بلند داشته است. محمّدفقیر آللهاند ار زادگاهش دهلی از استادان نامی محمّدمراد ثمرقن­دی، رام دس، …

‌محمّدموقیم   (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، موسّویر نیمة دوّم عصر 17 تاجیک، نمایندة برجستة مکتب مینیاتور بخارا. در آرایش قریب همة دستنویسهای معتبر آن دور اشتراک کر­ده است. از جمله: «خمسه» نظامی (سنن کتابت 1648، در کتابخانة عاموی لنینگرادبه نام سلتی­کاو-شیدرین) ، «شاهنامه» فیردو­سی (سابق کلکسیون آ. آمبیر) ، …

‌محمّدموراد سمرقندی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، مصوّر و مینیاتور‌نگار آخر عصر 10  وّل عصر 17 تاجیک. در سمرقند به دنیا آمده است. نازکیهای صنعت تصویری را در زادگاهش آموخته، مخصوصاً در منظره و رزم‌نگاری شهرت یافت. از تعکیب روحانیان همراه نادر-محمّد سمرقندی و چندی همقلمانش به هندوستان رفت. …

‌محمّدییو فضل‌الدّین امیناویچ (تولدش 15. 6. 1928، سمرقند) ، نویسندة ساویتی تاجیک. از عایلة صحّاف. اعضای کپسّ از سال 1951. بعد ختم مکتب میانه تبیلچی کالخوز و از سال 1947 تا 1949 خادم ادبی گزیتة «تاجیکیستن سرخ» (حالا «تاجیکستان ساویتی») بود. سال 1951 مکتب مرکزی کامسا­مالی کم ولکسم- را در …

‌محمّد دیدوزمی  یبن حسن (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، نویسنده و ترجمان عصر 11 فارس-تاجیک. راجع به حیات و ایچجادیات محمّد دیدوزمی معلوماتی نرسیده است. بنا به گفتة سعید نفیسی («تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی») او کتاب ابوالحسنکیسایی «قصص-ال-انبیا» را از زبان عربی با …