بولفیدا اسماعیل (1273، دمیشق-27. 10. 1331، هما) ، عالم این-سیکلاپیدیینگار عرب، تاریخدان، گیاگرف؛ از اولاد امیران اییوبیان هما (سوریه). اثرهای مشهور و معمولترین ابولفیدا اینهایند: 1) «ال-مختصر فی تاریخ-ال-بشر». این اثر حادثخا، رویدادها و واقعخای تا سال 1329-را، که اکثراً از قسمهای کوتاهکردشدة کتاب تاریخی ابن اسیر-«ال-کامل فی-ت-تاریخ» گرفته شدهاند، …
مفصلبولهق بخارایی ابن سیفالدّین
بولهق بخارایی ابن سیفالدّین (سال تولد تقریباً 1551-وفات 1642، هند) ، مورخ و گیاگرف. ابولهق بخارایی اساساً در خدمت سلاطین تیموریان هند بوده است. ابولهق بخارایی در تاریخ و جغرافی آثار قابل توجّهی از خود گذاشته است. کیتاب «تاریخ حقی» از معروفترین تألیفات او در علم تاریخ بوده، شامل اطّلاعات …
مفصلبولفته سیجزی
بولفته سیجزی ابن احمد (تقریباً 954-1024) ، شاهماتباز، فیلسوف. منجّم و ریاضیدان. مؤلف «کتاب شطرنج». نسخة قدیمی این اثر (بیشتر از 300 صحیفه) سال 1313 هجری در بخارا رونویس شده است، که آن حالا در گنجینة دستنویسهای شرقی انستیتوت شرقشناسی آکادمی علمهای جمهوری ازبکستان محفوظ است. بولفته سیجزی در اوّل …
مفصلبولخیر مخدوم حافظ
بولخیر مخدوم حافظ (1856، ثمرکند-1916، همان جا) ، موسیقیدان، سراینده و نوازندة تاجیک. در عایلة دانشمند، شاعر و صنعتکار به دنیا آمده، اساسهای علم موسیقی را از پدر، صنعت نوازندگی و سرایندگی را از هنروران زادگاهش آموخته است. ابوالخیر اصلاً ریاضیدان بوده، آواز بسا فارم و خوب داشت. مخسوسن، مقامها …
مفصلبولفوتوه راضی
بولفوتوه راضی هوسین ابن احمد نیشاپوری ملقّب به جمالالدّین (سال تولد و وفات نامعلم) ، یکی از نمایندگان مشهور فلسفة کلام و مفسّر مشهور عصر 10. اولادش اصلاً ساکن شهر رهای بوده، بعداً به نیشاپور مهاجرت کرده است. اثر و تفسیرهای بسیاری دارد. بنا به معلومات سرچشمهها تفسیرهای مشهور ابولفوتوه …
مفصلبولموزفّر طاهر ابن فضل
بولموزفّر طاهر ابن فضل (سال تولد نامعلوم-وفات 987) ، شاعر و سیاستمدار فارس-تاجیک. از خاندان چغانیان. در سرچشمههای ادبی ابیات پراکنده، پارچههای شعر ا. بولموزفّر طاهر باقی ماندهاند، که از جهت موضوع، اسلوب، طرز نگارش گواه مهارت به-لند شاعری او میباشند. در غزلیات و رباعیاتش عشق و محبّت، منظرههای طبیعت …
مفصلبولفزل میکالی
بولفزل میکالی ابیدالله ابن احمد ابن علی (سال تولد نامعلم-وفات 28. 4. 1045) ، دانشمند، ادیب و شاعر عرب، یکی از نماینده-گانّ آل میکال (خاندان معروف تاجیک، که در عصرهای 9-11 مقام و نفوذ داشتند). در نیشاپور و بوخا را و مکّه از دانشندان بزرگ دورش علم حدیث آموخت و …
مفصلبولفزل بیهقی موهممد ابن خوسین
بولفزلی بیهقی موهممد ابن خوسین (تولد تقریباً 996، حارثاباد بیهق-وفات اکتبر 1077) ، تاریخنگار و نویسندة دوران غزنویان. در بارة زندگی او اطّلاعات کافی موجود نیست. ابولفزل بیهقی تحصیلات خوبی داشته، در هنر ادب و ظرافت انشا معروف بوده است. ابولفزل بیهقی در زمان حکومت سلطان محمود غزنوی به مدّت …
مفصلبولفواریس فناروزی خواجه عمید
بولفواریس فناروزی خواجه عمید (سال تولد وه وفات نامعلم) ، نویسنده و مترجم فارس-تاچیک (عصر 10). در فناروز نام دیهی از دهات اطراف سمرقند به دنیا آمده است. در سالهای 950-51 ابولفواریس فناروزی «سندبادنامه» را از زبان پهلوی به فارسی دری (تاجیکی) گرداند. ترجمة ابولفواریس فناروزی تا زمان ما نرسیده …
مفصلبولفزل عثمان ابن احمد هرویی
بولفزل عثمان ابن احمد هرویی (سال تولد وفات نامعلوم) ، شاعر تاجیک (عصر 12). اصلش از هرات. در نیشاپور نیز زندگی کرده است. تذکرهنگار محمّد عوفی با او ملاقات کرده است و وی را در سیلک شاعران خراسان عهد سلجوقی بعد زمان سلطان سنجر (حکمرانی 1118-58) میآرد. عوفی در بارة …
مفصل