بانک ملّی تاجیکستان

بانکی میلّیی تاجیکستان، مؤسسة مستقل بانکی تاجیکستان (بانک مرکزی ایمیسّیانی و ذخیروی جمهوری تاجیکستان) ، که با قرار شورای عالی جمهوری تاجیکستان از 28 ژوئن 1991 در زمینة ادارة بانک دولتی اتّحاد شوروی در جشس تاجیکستان تشکیل کرده شده است. سال 1991 «بانک ملّی جمهوری تاجیکستان» و سال 1996 «بانک ملّی تاجیکستان» نام گرفت. بانک ملّی تاجیکستان مالکیّت تاجیکستان بوده، در نزد مجلس نمایندگان مجلس عالی جمهوری تاجیکستان مسئول است. آن دارای 5 شعبة منطقوی در شهرهای خجند، کورغانتیپله، کولاب، خاروغ، غرم و 1 نمایندگی در فدراسیون روسّیه می‌باشد.

مقسد اساسی بانک ملّی تاجیکستان:

نگاهداری سطح موتدل نرخها در دایرة صلاحیّت خود؛
تأمین رشد و تحکیم نظام بانکی مملکت؛
مساعدت به فعالیّت ثمره‌ناک و منتظم نی­زام پرداخت.

وزیفه‌های اساسی بانک ملّی تاجیکستان:

سیاست پولی و قرضی تاجیکستان را تهیه و عملی می‌نماید؛
همچون بانکدار دولت و نمایندة مالیوی آن عمل می‌کند؛
تحلیل اقتصادی و پولی انجام داده، در اساس آن به حکومت تاجیکستان تقلیفها پیشنهاد می‌کند، نتیجه‌های تحلیل را به معلومات جامعه می‌رساند؛
برای اجرای عملیات بانکی به بانکها و تشکیلاتهای قرضی غیریبانکی اجازتنامه داده، فعّالیّتشان را تنظیم و نظارت می‌نماید؛
برای تشکیلاتخای قرضی مقام قرض‌دهندة نهایی می‌باشد؛
نظامهای پرداختی، کلیرنگ، حساببرابرکنی و خدمترسانیهای پولی را در تاجیکستان تشکیل نموده، فعالیّت آنها را تنظیم و نظارت می‌نماید؛
به طور انحصاری (ماناپالی) انتشار (ایمیسّیة)-ا پول را عملی نموده، به گردش درآوردن و از معاملات گرفتن آن را به راه می‌ماند؛
ذخیره‌های بینلمیللیی را، که در اختیار دارد، نگاهداری و اداره می‌نماید؛
از نام تاجیکستان به خود عهده‌داریها گرفته، عملیاتی را، که از شرکت جمهوری تاجیکستان در فعا­لیّت تشکیلاتهای بینلمیللی در ساحه‌های بانکی و مناسبتهای پولی موافق شرطنامه‌های بینلمیل­لی برمی‌آید، اجرا می‌کند؛
توازون پرداختی دولت را ترتیب می‌دهد؛
عملیات دیگر بانکی و وظیفه‌های دیگری را، که قانون پیش‌بینی می‌کند، اجرا می‌نماید.

بانک ملّی تاجیکستان سال 1997 با مقصد انکشاف نظام پرداخت در خواجگی خلق جمهوری برنامة گستردة «آماده‌سازی جدولهای حساباتی گردش پول در جمهوری تاجیکستان» و نظامنامه «در بارة تشکیل حساببرابرکنی بینیبانکی از روی نظام پرداختهای الکترونی» را تهیه و در عمل تطبیق نمود. ماه ایو­ل 1999 به عضویت سازمان بینلخلقی swift قبول و به سیستم internet همراه گردید، که در نظام بانکی تاجیکستان واقعة مهم به حساب می‌رود.

بانک ملّی تاجیکستان با فرمان پرزیدنت تانیکستان از 26 اکتبر 2000، ش415 سال 2000 پول ملّی کشور-سامانی (پولهای کاغذی ارزششان 1، 5، 10، 20، 100 سامانی و واحدهای خرد آن با ارزش 1، 5، 20، 50 درم) و در اساس فرمان پرزیدنت تانیکستان از 28 او­گوسته 2001 و از 3 سپتامبر همان سال تنگه‌های فلزی ارزششان 1، 3، 5، سامانی و 5، 10، 20، 25، 50 درم را به معاملات برآورد. اصلاحات مذکور انجام منطقی دورة برقرارشوی شبکة بانکی، برپا نمودن سیاست پولی و قرضی و تشکیلشوی نظام ملّی پول گشته، برای رشد و تکامل، وسعت و انکشاف همه‌طرفة بخش مالیوی اقتصادیات تاجیکستان مساعدت کرد.

ساس قانون‌‌گذاری بانکی تانیکیستان را قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة بانک ملّی تاجیکستان» و قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة فعالیّت بانکی» تشکیل می‌دهند. مقام حقوقی بانک ملّی تاجیکستان، اصولهای تشکیل آن، وظیفخای اساسی، همکاری با مقامات حاکمیت دولتی، مقصد و واسطه‌های اساسی سیاست پولی و قرضی، اصول و طرزهای تنظیم و نظارت بانکی، ترتیب تجدید ساختار و برهم دادن مؤسسه‌های قرضی، تشکیل گردش پول و حساببرابری و دیگر وظیفه و وکالتهای بانک ملّی تاجیکستان را قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة بانک ملّی تاجیکستان» مویین می‌کند.

دبیات: قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة بانک ملّی تاجیکستان». دوشنبه، 1996؛ بانکداری در تاجیکستان. ش 3، اکتبر 2009.

ش. رحیم‌زاده.