Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

تپّه در اَرخیالوگیه (باستان‌شناسی)، بلندیی را گویند، که از خرابات بناهای قدیمی به ودود آمده، از قَبَتهای مسکن عبارت است. این نمود یادگاری آرشیالوگی در آسیای میانه، کوکز (تپه) ، شرق نزدیک (عربی-تل) ، هندوستان و بالکن) (یونانی-مگوله؛ مکیدانی-تومبه) و جایهایی، که زراعت انکشاف یافته بود، خیلی زیاد است. در …

تپّه، تل، پشته، بلندی دایره‌شکل یا نسبتاً هموار نه چندان کلانیست، که نشیبیهایش قریب 30° مایل بوده، بلندی نسبش تا به 200 م می‌رسد.

تیپلاانیرگیتیکه، یک ساحة تیپلاتیخنیکه را گویند، که جریان به انرژیة مکانیکی و انرژیة الکتر تبدل دادن گرمی را می‌موزد. در دستگاههای گرمی قوّه انرژیة مکانیکی حاصل می‌کنند و برای به حرکت آوردن ماشینهای کاری یا ژنراتورهای الکترومیخنیکی (تبدل‌دهنده‌های انرژیة مکانیکی به انرژیة الکتری) «اسیفاده می‌برند. با ژنراتورهای تیرماالیکتری، تبدل‌دهنده‌های تیرماامیسّیانی، …

تیپلاخاد، یک نوع کشتییست، که توسط محرک درون‌سوز به حرکت آورده می‌شود. تیپلاخادها بار اوّل در روسیه برای کار در دریای ولگا ساخته شدند: تلکیرهای وینتی «وندل» (1903) ، «سرمت» (1904) ، یدکّیشتی «مыسل» (1907) و غیره؛ برای کار در بهر کسپیی تنکیر «دیلا» (1908) بنیاد گردید. نخستین کشتی (تیپلاخاد) …

تیپلاتیخنیکه، یک ساحة علم و تکنیکه را گویند، که به مسئله‌های حاصل و استفاده کردن گرمی مشغول است. گرمی اساساً در پراتسیسّهای ایلیرگیتیکی و تیخنالاگی استفاده می‌شود. در پراتسیسّهای انرژی گرمی را توسط محرکهای حرارتی (نگرید محرک درون‌سوز، توربین بوغی توربین گزی) به کار مکانیکی تبدل می‌دهد. کوره‌های صناعت متالورگیه، …