مدنیت و صنعت

تور (در اوستا توره) ، پیرسانج روایت و اسطوره‌های ایران باستان و «شاهنامه» فردوسیست. در «فروردین-یشت» اوستا، «چخرداد-نسک» «دینکرد» داستان تور مختصر آمده است. موافق بعضی ریوایت ایرانی تور سرنسل تورانیان بود. موافیق روایات «شاهنامه» فردوسی پس از آن که فریدون ممالکش را بین سه پسر تقسیم کرد، به تور …

«ترکزرب» ضربیست در «دوازده‌مقام» و «شش‌مقام». در «دوازده‌مقام» گوشه‌های موسیقی «عراق مشابه» و «ماهور کبیر» با این ضربیج را می‌شوند. در «غیاث-ال-لغات» هفتده اصول (ضرب)-ا عجمی آورده شده است، که اصول دوّم آن «ترکزرب» یا «ترکی» نامیده شده است. نگرید نیز ترک. ا. رحیم‌اف.

تروبه، ساز موسیقی نفسی ارکستری و یکّنوازی ریگیسترش بلند. تروبه از نة دراز تابخورده‌ای عبارت بوده، دهنه‌اش مثل سورنه‌ای مدوّر وسیع است. درازی نة آن 1500 مّ و قطرش 11 مّ. اوّل تروبه‌های بیوینتیل معمول بوده، از سال 1816 نخستین تروبه‌های وینتیلناک قطارآواز خرامتیکی داشته پیدا شدند. حالا نمودهای زیرین …

تار، 1) ساز موسیقییست، که با مضراب (ناخنک) می‌نوازند. تار در ایران، کوکز و آسیای میانه خیلی معمول است. در تاجیکستان و ازبکستان بعضاً تار آذربایجانی هم می‌گویند. تار کاسة به رقم 8 مانند داشت، از چوب توت تراشیده می‌شود. به روی کاسه‌اش پردة دل گاو را مکشند. درازی عمومی‌اش …

تیم، انشائات سودا، رسته. تیمها اساساً جای خرید و فروشند. موافق معلوماتل سرچشمه‌های عصر 15 در ریگستان سمرقند تیمع تلپَک‌فروشان موجود بوده است. معمولاً در باهار و رسته‌ها تیمها موجود بودند، که حالا هم نمونه‌های آن را در بازارهای مملکتهای شرق مسلمان پیدا نمودن ممکن است. تا زمان ما فقط …

طلاکاری، هلکاری، زرحل، یک نوع صنعت آرایش عملی را گویند. طلاکاری از زمانهای قدیم در ساحه‌های مخصوص هنرمندی، مخصوصاً زرگری و آرایش بناها وسیع استفاده می‌شد. طلاکاری اینچنین در تزیین کتابهای دستنویس و چاپی (در آرایش صحیفه‌ها و مقاوة آن) موقع کلان داشت. موافق بعضی روایتها کتابخای مانی نه تنها …

تیپّة پیرموخمّد، تپّه، یادگاری آرشیالوگی منسوب به دورة عتیقه، که در کنار جنوب و شرقی دیهه شهرستان ریان اوراتپّة ولایت لنین‌‌آباد واقع است. در آن گروه قبرهای اوّل میلاد و عصرهای 10-12 یافت شده‌اند. سالهای 1956-58 آموخته شده است. در قبرهای عصرهای 1-2، که از چقوریهای آدّ عبارتند، غیر از …

تییزم (از یونانی theos-خدا) ، تعلیمات دینی و فلسفییست، که خدا را هستی مطلق فوق‌البیطعی پنداشته، آن را خالق و آمیر تمام متجودات ماداند. فرق تییزم از پنتییزم در آن است، که تییزم فوق‌البیطع بودن خدا را اعتراف می‌کند. تییزم خدا را همچون منبة هستی همة اشیا و تغییرات عالم …

تئاترهای بچگانه، یک نوع تئاتر، دسته‌های هوسکاری تئاتری، که هیت آن را بچه‌ها تشکیل می‌دهند، یک شکل ایجادیات بچگان. تئاتر بچگانه در مکتب، بیرون از مکتب و مؤسسه‌های مدنی و معرفتی با مقصد تشکّل و قانعگرداندن طلبات بدیعی و ایجادی، شوق و ذوق، انکشاف قابلیت، تربیة استتیکی و معرفت بدیعی …

تیتر‌شناسی، علمیست، که نظریه‌، تاریخ و تنقید صنعت تئاتری را می‌آموزد. تئاتر‌شناسی همة ساحه‌های صنعت تئاتر: دراماتورگیه، صنعت اکتیری، ریجیسّیاری، آرایش صحنه، معماری تئاتر، معلومات تئاتری، تشکیل کار تئاتر، تماشابین و غیره را در بر می‌گیرد. تئاتر‌شناسی تا آخر عصر 19 چون «ساحة فیلولوژی» اساساً دراماتورگیه و صنعت اکتوری را …