اپیکور (epikuros؛ 341 تا م. ، هز. سماس-270 تا م. ، عفنه) ، فیلسوف مت رئالیستیونان قدیم. از س. 306 در عفنه زندگی کرده، مکتب فلسفی را تأسیس نمود. از ه. چند مکتوب، افاریزمها و وصیّتنامهها باقی ماندهاند. ه. فلسفه را از فیزیکه، نظریة معرفتی و اخلاق عبارت میداند. در …
مفصلبوتاهیر ترتوسی
بوتاهیر ترتوسی موهممد ابن هوسین (سال تولد و وفات نامعلم) ، داستانسرای فارس-تاجیک (عصر 11). در بعضی سرچشمهها با نام ترسوسی نیز ذکر شده است. ابوطاهری ترتوسی در سرچشمهها مؤلف داستانهای «ابوموسلیمنامه»، «قهرماننامه»، «اسکندرنامه»، «قران حبشی»، «موسییبنامه»، «قصّة جمشید»، «هوشنگنامه»، «دارابنامه»، «اییارنامه» یاد شده است. ابوطاهری ترتوسی داستانهایش را زبانی …
مفصلارکهیف ملّا
ارکیو مولّا (تو. 9. 5. 1910، دیهه سیراب p-ن بایسون رسّوزب .) ، مورخ ساویتی تاجیک، آکادمیک ایپ ا.ج.ش.س. (1967) ، دکتر علمهای تاریخ (1964) ، پراف. (1963) ، معلم خذمتنشاندادة مکتب رسّ تاج. (i960) ، خادم خذمتنشاندادة علم رسّ تاج. (1964). اعضای کپسّ از س. 1940. س. 1929 …
مفصلبولقاسیم عبدالرحمان
بولقاسیم عبدالرحمان ابن علی ابن عبوسادیق (سال تولد نامعلوم-وفات 1068) ، طبیب، شاگرد ابن سینا. ابوالقاسم عبدالرحمان به اثرهای جالیوس (گلیی) «کتاب-ال-منافع-ال-اعضا» («کتاب دایر به منفعت عضوهای انسان») ، خوسین ابن اسحاق «کتاب-ال-مسائل فی-ت-طبّ» («کتاب مسع-الههای طبّ») ، بوقرات (گیپّاکرت) «کتاب-ال-فصول» («کتاب فصلها») و «کتاب-ات-تقدیمت-ال-معرفت» («کتاب در بارة پیشاگاهی») شرح …
مفصلانتسیکلاپیدیة ساویتی تاجیک
انتسیکلاپیدیة ساویتی تاجیک (ایست) ، نخستین اینتسیکلاپیدیة انیویرسلی تاجیک، که موافق قرار کم پک تاجیکستان و ساویت وزیران رسّ تاج. (3 ژوئن 1968، n 198) در دوشنبه نشر میشود. ایست 8 جلد (ج. 1-1978؛ ج. 2-1980؛ ج. 3-1981؛ ج. 4-1983؛ ج. 5-1984؛ ج. 6-1986؛ ج. 7-1987؛ ج. ، 8-1988 با …
مفصلبوتمّام حبیب
بوتمّام هبیب (796، دیهه جاسیم نزد دمیشق-843، موسیل) ، شاعر عرب. از نصرانیان بود، ولی به دین اسلام گروید و خود را به قبیلة تهای نسبت میداد. به کشورهای گوناگون عرب-شام، مصر، عراق سفر کرده است. مدّتی در خدمت دربار خلیفه موعتسیم بود. از ابوتمّام حبیب دیوان اشعار عبارت از …
مفصلبولغازیخان
بولغازیخان (1603-1663، اورگنج) ، خان خیوه، تاریخنگار، شاعر. در عورگنچ به دنیا آمده، در همان جا عمر به cap برده است. سال 1645 از طرف ازبکان ارل خان انتخاب گشته، بعد مبارزههای بسیار داخلی خان خیوه گردید. برای مستحکم نمودن حاکمیت خود با ترکمنها و قلماقها و خانیگری بخارا مبارزههای …
مفصلبولوجد
بولوجد (سال تولد و وفات نامعلم) ، شاعر تاچیک (عصر 16). با تخلّص «فارغی» شعر گفته است. از زمرة شاعران ماوراءالنهر است. خواجه حسن نثاری در تذکرهش «موزکّیر-ال-احباب» ابولوجد را چون مرد فاضل و خوشطبع وصف کرده است. در دربار شاه بابور (خوکمرانی 1485-1530) خدمت نموده، به آبروی و اعتبار …
مفصلبوهییان توحیدی
بوهییان توحیدی علی ابن محمّد ابن عبّاس شیرازی (تقریباً 923-تقریباً 1010) ، فیدسوف، فقیه، ادیب، متصوّف و نحوی فارس و تاجیک. قسم زیاد حیاتش در بغداد گذشته، آن جا نحو را از ابوسعید سیرفی و علی ابن اسای رمانی، فیکخ شافعی را از ابوهامید مروزی و ابوبکر شافعی، فلسفه را …
مفصلارکبایف رستم سولیماناویچ
ارکبایو رستم سولیماناویچ (29. 1. 1913، خجند-13. 6. 1963، همانجا) ، اکتور و ریجیسّیار» ساویتی تاجیک. ارت. خلقی راس تاج. (1960). اعضای کپسّ از س. 1947. فعالیّت صنعتکاریش را از س. 1933 cap کرده، تا آخر عمر در تئاتر درمة موسیقی به نام ا. س. پوشکین لنینآباد کار کرد. رالهای …
مفصل