زیست شناسی

فاتاتیرپیه، (از فاتا… و یونانی therapeiya-معالجه) ، معالجه با روشنایی، با مقصد طبابت استفاده بردن شعاع‌افکنیهای آپتیکی. (اینفره‌سرخ، اولتره‌بنفش و غیره) -را گویند.

فتوسنتز (از فاتا… و سنتز) ، مهمترین جریان فاتابیالاگییست (نگرید فاتابیالوژی) ، که در نتیجة آن رستنیهای سبز میکروارگنیزمهای فتوسنتزکننده و پیوستهای غیریارگنیکی (گزیکربانت و آب) با تأثیر روشنایی پیوستهای مرکّب آرگنیکی برای حیات موجودات زنده ضرور را به وجود می‌آرند. هنگام فتوسنتز رستنیها به اتمسفره آکسگین جدا کرده، انرژیة …

فاطمه‌چمچق (رگus major bucharensis) ، یک نوع پرّندة گنجشکمانند را گویند. در شکمش رخ سیاه و در دو طرف سرش خالهای سه‌کنجة سفید دارد. تاریسر و زیر گلوی فاطمه‌چمچق نرینه سیاه است. پرهای کنار دُم فاطمه‌چمچق سفید، بالش کبود خاکستری، نولش سیاه و پایهایش کبودچة خاکستریند. در توغیزار و باغات …

فونکcیة مانعهوی، قابلیّت ارگانیزم آدم و هیوانات را گویند، که محیط داخلی خود (لیمفه، خو، مایع بافته‌ها) را توسط مکانیزمهای مخصوص فیزیولوژی از تأثیرات بیرونه حفظ نموده، ترکیب، خاصیتهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوگی آن را نسبتاً دائمی نگاه می‌دارد. مانعه‌ها شرطاً بیرون (پوست، پرده‌های لعابی، عضوهای نفسگیری، هاضمه و اخراج) …

فوزریاز پخته، یک نوع کسلی نهال پخته را گویند، که زنبوروغ جنس غusarium به وچود می‌آورد. در ا.ج.ش.س. این کسلی را بار اوّل در نهال پختة مهینیخ ریان خجند (1938) ، بعد قُرغان‌تپّة تاجیکستان و ولایت سرخندریای ازبیکستان (1940) آشکار کرده‌اند. آن وقتها اکثر نوعهای پختة (مهین‌نخ (35-1، 23، 2یز …

فتیزیتریه (از یونانی phtisis-لاغری، خرابی، سل و iatreia-معالجه) ، یک قسمت طب را گویند، که سبب و مکانیزم انکشاف، ظهورات کلینیکی و مارفالاگی، معالجه و اصولهای پیشگیری سیل را می‌آموزد. فتیزیتریه از قسمهای زیرین عبارت است: فتیزیاخیرورگیه (فتیزیتریة جرّاحی) ، فتییاپیدیتریه (فتیزیتریة بچگانه) ، فتیزیاورالوژی و غیره فتیزیتریة معاصر از …

فروکتازه، قند میوه، لیوولازه، ماناسخرید؛ کریستلّ بی‌رنگ شیرین، در آب نغز حل می‌شود. فروکتازه در حالت آزاد در ترکیب پامیدار، سیب، عسل، عالیگاسخریدها، پلیسخریدها و غیره موجود است. فروکتازه محصولات خوراکی پربها است. ان را از میوه با راه گیدرالیز سخرازه و انولین، تأثیر عشقار به d-گلیوکازه و غیره حاصل …

فرانتیت (از لاتینی frons، fronsis-پیشانی) ، التهاب جوف پیشانی. نگرید نیز سینوسیتها.

فاخته، کوک و (سیسیlus سnorus subtelephanus) ، یک نوع پرّنده‌ای است موسیچمانند (از قطار فاختشکلها) ، امّا از وه‌ای کلانتر، پرهایش خالدار) و گردنش طوق‌دار. در اکثر ناحیه‌های تاجیکستان وامیخورد. در بیشه‌زار کوهها، توغیزار ساحل دریاها، باغات و غیره زندگی می‌کند. وّل مه‌ای آمده، سپتامبر پریده می‌رود. تخمش را (15-25) …

فاماز، کسلی رستنیهاست، که زنبوروغهای جنس رhoma به ‘ووجود می‌آرند. بیشتر کرم، سبزm، لبلبو، چایی و کرتاشکه ضرر می‌یابد.