تارتنکها (اranei) ، جانوران بندپای را گویند، که به تارتنکشکلها منسوبند. اندازهاشان از 0، 7 مّ تا 11 سم؛ رنگشان گوناگون. همة تارتنکها در خشکی (غیر از تارتنکهای آبی) زندگی کرده، جانوران شبگرد (فقط بعضیشان روزانه فعال) میباشند. چشمانش (عادتاً 8-تاند) فقط اندازه و حرکت چیزها را فرق میکنند.
خوراکشان حشرات و دیگر جانوران بیمهره. تارتنکها جانوران جداجینسهاند. تارتنکها قریب 21 هزار نمودند. در ا.ج.ش.س. قریب 2 هزار از جمله در تاجیکستان 300 نمود تارتنکها (از 32 عایله) وامیخورند. اکثر تارتنکها شیرینچة پخته، کنهها، پشّة بیزگک و غیره را نابود میکنند؛ بعضی تارتنکها (مخصوصاً تارتنکهای تراپیک) زهرناک بوده، برای هیوانات و آدم خطرناکند. در تاجیکستان از تارتنکهای زهرناک غنده و ترنتول معلومند، زهر غنده برای آدم بعضاً هلاکتآور است.
تسویر در صحیفة 400-401.
دبیات: ایوانف ا. و. ، پوک. ل. ، 1965؛ اندرییوه ا. م. ، پوک تدجیکیستنه، دوشنبه، 1976. ا. پ. کانانینکا.