ریسپوبلیکة افریکة مرکزی

ریسپوبلیکة افریکة مرکزی، دولتیست در افریکة مرکزی. از غرب و جنوب غرب با کمیرون، از جنوب با کانگا و زیر، از شمال غرب با ریسپوبلیکة چد، از شمال شرق با سودان هم‌سرحد است. مساحتش 623 هزار کیلومتر2. اهالی‌اش 2، 5 میلیون نفر (1982). پایتختش شهر بنگ. از جهت مأموری به 15 پریفیکتوره جدا می‌شود.

ساخت دولتی. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم-مطلقیّت کانستیتوتسیانی. کانستیتوتسیة جاری‌اش 4 دسامبر 1976 قبول شده است. از سال 1981 تمام حاکمیت در دست کامیتیت تجدد حربی ملّی با سرداری ژنرال کالینگبه. سردار دولت و حکومت نیز کالینگبه می‌باشد. آرگن قانون‌برآر-مج-لیس ملّی، که به مهلت 5 سال انتخاب می‌شود. سیستم سودی: سود عالی، سودهای اپیلّیتسیانی، جنایتی و گرجدنی.

‌طبیعت. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم در حوزة دریاهای ابنگ (حوزة کانگا) و شر، در منطقة سونّه‌ها و بیشة سیرک منطقة سوباکوتاری جایی گرفته است. قسم زیاد مملکت را بلندی ازندی فرا گرفته است، که آن به دو ناحیة کوهی: فارتیت (در شرق) و یدی (در غرب) تقسیم شده است. در ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم انچونی قطارکوههای بلندیشان بیش از 1000 متر (بانگاس، گه و) هستند. در شمال مملکت بلندی ازندی تدریجاً به همواری تخت بدل می‌شه-ود. خاکش سرخ زردچتاب و سرخ لتیریتی. ثروتهای اساسی زیرزمینی: الماس، عورن، طلا، نیکل، منگن، کوبالت، مس و غیره. اقلیمش ایکوتاری مسّانی، گرم. حرارت ماه گرمترین 31°سیلسیه، خنکترین 21°سیلسیه. بارشات سالانه 1000-1600 ملّیمیتر. دریاهای کلان: ابنگ، سنگه، شر، ممبیری، بمینگ و غیره. در مملکت بیشتر سونّه‌های بلندلف، در شمال شرق سونّه‌های مقرّری، در جنوب بیشه‌های همیشه‌سبز تراپیکی موجودند. عالم هیوانات: فیل، کرکدن، شاه‌برزه‌گاو، زرّافه، انتیلاپه، شیر، پلنگ، شغال، کفتار، بهموت، تمساح، مارهای گوناگون، کلته‌کلاس و غیره. در مملکت باغهای کلان ملّی هست.

خالی. اهالی به دو گروه زبانی بنت و و سودانی منسوب است. خلقیتهای بنده، گبیّه، ازندی، اینچنین منجه، سره و دیگر زندگی می‌کنند. زبان رسمی-فرنسوی، زبان سنگا بیشتر پهن شده است. بیش از 60% اهالی پیرو دین و آیین محلیند، 35% نصرانی (بیشتر کتالیک) ، باقیمانده مسلمانند. شهرهای کلان: بنگ، بیربیرت، باسنگاه، بمبر و غیره.

اچیرک تاریخی. تاریخ قدیم خلقهای ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم پرّه آموخته نشده است. در عصر 16 قسم شمال غربی تیرّیتاریة حاضرة آن به هیت دولت بگیرم داخل بود. در میانة عصر 19 قسمهای علی‌حدة تیرّیتاریة آن به دولتهای درفور و ودة تابع شد. در آخر عصر 19 قسم زیاد ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم به هیت دولت ربّق داخل بود. آخر عصر 19 به تیرّیتاریة حاضرة ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم اروپایها سر درآوردند. سال 1894 مستملکداران فرنسیه تمام بیننّهرین ابنگ و شه-ری را ضبط و به هیت کانگان فرنسیه همراه کردند. از سال 1904 مملکت در هیت مستملکة ابنگ-شر-چد، از سال 1910 در هیت فدراسیون افریکة ایکوتاری فرنسیه بود؛ سال 1914 چد از اوبنگ-شر جدا شد. اهالی محلی به مستملکداران مقابلت سخت نشان می‌داد. بعد جنگ دوّم جهانی (1939-45) در ابنگ-شر حرکت ملّی و آزادی‌خواهانه اوج گرفت. سال 1946 در ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم پرتیة حرکت ایوالیوتسیة اجتماعی افریکة سیاه تأسیس یافت. سال 1957 ساویت حکومتی بنگ-شر با اشتراک افریکایان تشکیل و 13 آگوست 1960 ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم مستقل اعلان شد. در خود همان سال حکومت ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم با فرنسیه شرطنامة همکاری سیاسی و اقتصادی و حربی بست. بعد تبدّلات حربی سال 1966 به سر حاکمیت ج. ب. باکسّا آمد. مجلس ملّی پراکنده، کانستیتوتسیه بیکار کرده شد. 4 دسامبر 1976 کانستیتوتسیة نو قبول کرده، باکسّا امپارتار-باکسّای 1 اعلان شد. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم از سال 1960 اعضای تدم، اعضای تشکیلات یگانگی افریکه. سال 1960 بین سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. و ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم مناسبتهای دیپلماتی مقرّر گردیدند. سالهای 1969-70 بین سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. و ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم دایر به هم-کاری اقتصادی و تکنیکی و سودا شرطنامه بسته شد. در ساحة سیاست خارجی ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم راه با همة مملکتها همکاری نمودن را پیش گرفت. 20 سپتامبر 1979 در نتیجة تبدّلات حکومت باکسّا سرنگون گردید و به سر حاکمیت د. دکا آمد. او پرزیدنت ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم انتخاب گردید. 1 سپتامبر 1981 د. دکا حاکمیت را به ا. کالینگبه سپارید. حکومت نو کانستیتوتسیّه را بیکار، فعالیّت پرتیه‌های سیاسی و تشکیلاتهای جمعیّتی را منع کرد. پرتیه‌های آپّازیتسیانّ حرکت بهر آزادی خلق افریکة مرکزی و فرانت وطن‌دوستانة ابنگ غیریلیگلی عمل می‌کردند.

پرتیه‌های سیاسی. حرکت ایوالیوتسیة اجتماعی افریکة سیاه (هایس) ، پرتیة حکمران و یگانة مملکت، تأسیسش سال 1946.

خاجگی. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم مملکت اگرری قفامانده بوده، اساس اقتصادیات آن زراعت می‌باشد. اقتصادیات مملکت به کاپیتال خارجی وابسته است. حکومت در سیاست داخلی اقتصادی خود راه به طور وسیع جلب نمودن کاپیتال هوسوسی، اساساً خارجی را پیش گرفته است. برای برطرف کردن قفامانی اقتصادی مملکت هوقومت تدبیرهای افزون نمودن محصولات خواجگی قشلاق را ‌اندیشید. xاجگی قشلاق اساس اقتصادیات مملکت می‌باشد. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم 5، 9 میلیون هکتار میدان کشت دارد. سال 1981 در مملکت 9، 2 هزار تُن پخته و 18، 0 هزار تُن قهوه جمع‌آوری شده است. زراعتهای اساسی: منیاک، ارزن، شالی، چارمغز زمینی. سال 1980 در مملکت این قدر چاروا بود (به حساب هزار سر): گاو-1150، بز و گوسفند-955، خوک-130. پرورش تماکو، قلنفور، کاکئو، گیویّه به راه مانده شده است. ماهی اساساً از دریاها شکار کر-ده می‌شود.

سنات ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم از زوادهای پَخته‌تازه‌کنی، روغنکشی، صابونپزی، از فابریکه‌های بافندگی و دوزندگی عبارت است. کارخانه‌های کلان: کامبینت بافندگی (در بنگ) ، زواد پیواوه غیره.   در شهر بنگ زواد وصل پریام-نیکهای ترنزیستاری هست. انرژی  ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم از گید را-ایلیکت را ستنسییگاس-های بال-1 و بال-2 عبارت است. در شهرهای بنگ، مبیک، باسنگاه، بمبر و غیره. تاس-ها هستند. سال 1982 60، 7 میلیون کیلووات-قوّة الکتر استحصال کرده شد.

راه آهن ندارد. درازی راههای اتومبیلگرد 22، 6 هزار کیلومتر. در شهر بنگ بندر دریایی و ایراپارت بینلخلقی هست. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم به خارجه پخته، قهوه، چوب، الماس برآورده، از خارجه خوراکواری، تجهیزات و واسطه‌های نقلیات، محصولات نیفت، سیمان و غیره می‌گیرد. ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم اساساً با فرنسیه سودا می‌کند. واحد پول-فرنک افریکایی.

نیگهداری تندرستی سال 1970 تولد به 1 هزار نفر 46، فوت کودکان به 1 هزار کودک نوزاد 190 نفر بود. سبب اساسی فوت-بیماریهای سرایتی و پرزیتری (ورجه، سل، مخو و غیره). سال 1972 در ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم 52 بیمارخانة دارای 3، 2 هزار کت (2 کت به 1 هزار ساکن) بود، که از آن 47 بیمارخانة دارای 3، 4 هزار کت دولتی می‌باشد. غیر از این در ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم 10 پالیکلینیکه، 31 مرکز طبّی، 4 مرکز نگهداری تندرستی، 82 دیسپنسر و غیره هست. سال 1973 در ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم 59 دُختُر (1 دُختُر به 43، 4 هزار ساکن) ، 1 دُختُر دندان، 11 فرمسیوت و 1، 3 هزار کارمند میانة طبّی کار می‌کرد. دُختُرها معلومات را در خارجه می‌گیرند.

ماریف. سال 1970 قریب 85% اهالی بی‌سواد بود. تعلیم ابتدایی 6-ساله برای کودکان از 6 تا 14-ساله حتمیست. سال تحصیل 1972/73 در مکتبهای ابتدایی 194 هزار، در مکتبهای میانه 16، 6 هزار طلبه می‌خواند. سال 1969 در مملکت نخستین انیویرسیتیت در بنگ تأسیس یافت، که در آن سال خوانش 1976/77 624 استودینت تحصیل کرد.

متبوات، رادیو و تلویزیون. در بنگ گزیته‌های زیرین به زبان فرنسوی چاپ می‌شوند: «ته تینی» («ته تیپی») ، تأسیسش سال 1974، «تیر افریکین» («تیگگی ا1پسشی») ، تأسیسش 1974، «نویل دیو جر» («اایایویپیز د ]ایگ») تأسیسش 1976، با زبایی سنگا: «لنگه» («ع1پ£ه») ، تأسیسش 1976 و غیره. اگینتی مطبوعات افریکة مرکزی سال 1974، رادیوشونوانی ملّی افریکة مرکزی سال 1958 تأسیس یافته‌اند. تلویزیون از سال 1974 کار می‌کند.

میعماری و صنعت تصویری، منزلهای دهات در ساحل دریاها یک یا دو قطاره ساخته می‌شوند. خانه‌های استقامتی اساساً از لایی ساخته شده قلمکاری، مدوّر، چارکنجه می‌باشند. شهرهای بنگ، بیربیرت، بنگس و و غیره از روی معماری زمان حاضره ساخته شده‌اند. کنده‌کاری چوب نیز رواج یافته است. طبق و تقسیمیچه‌ها، ظرفهای گوناگون، اسبابهای موسیقی با نقش و نگار سیرابورنگ‌ آرا داده می‌شوند. کُلالی، سبتبافی، از استوخاپ فیل و آهن ساحتن آرایشات (انگشترین، دستپانه، زیب گردن) رواج یافته است.

موسیقی. موسیقی عنعنوی ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم گوناگون ماباشد. ایجادیات موسیقی خلقهای ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم اساساً ه‌ا دو قسم عبارت است: سرودهای کالّیکتیوی مراسمی و رقص. سرودها واقعه‌های مهم جماعه را انعکاس می‌نمایند. سرودهایی نیز موجودند، که مطربان می‌سرایند. سرودهای عمومی با هم‌آوازی نقاره اجرا می‌شوند. در دورة مستملکه بودن ریسپوبلیکة افریکة مرکزی رم موسیقی عنعنویی قریب پرّه برهم خورده بود. فقط بعد به دست درآوردن استقلالیت (1960) صنعت موسیقی ملّی از نو برقرار کرده شد. سال 1966 در شهر بنگ مکتب صنعت ملّی تأسیس یافت، که در آن شعبه‌های موسیقی، رقص و غیره هستند.