روان‌شناسی

روانشناسی  یلمون-نفس، علم در بارة قانونیّت و قابلیّتهای روحی انسان. در عصرهای میانه قسم ترکیبی علم فلسفه-الهیات و طبیعیاتهیسیب می‌شد. در علم معاصر، مخصوصاً در ایران و افغانستان و قسم فارسی‌زبان هندوستان و پاکستان با نام «روان‌شناسی جدید» معمول است. در تاریخ افکار علمی عصرهای میانة شرق در فعالیّت ابن سینا و نمایندگان مکتب او تکامل و انکشاف یافته است. ابن سینا در آثار فلسفی خود «اشارات و تنبیهات») «دانشنامه» و «روان‌شناسی» «کتاب-اش-شفا» در تحقیق حالتهای نفسانی و مناسبت انسان به آن کشفییتهای مهمی کرده، قابلیّت عقلی و حسی را تحلیل نموده است و مناسبت پسیخافیزیکی انسان را در جریان معرفت نشان داده است.

و همچنین امکانیّتهای معرفتی قابلیّت حسی (باصره، سامعه، شامّه، لامسه، ذائقه) و عقلی (واهمه، موخییله، ذاکره، مودرّیکه، حس مشترک و غیره) را اثبات کرده، در همین زمینه اهمیت تفکر نظری را در تحلیل معلوماتهای حسی و عقلی نیشای داده است. تعلیمات او در بارة یگانگی دانشهای حسی و عقلی به طلبات امروزة ن­زریة معرفت علمی جواب داده نتواند هم، اثبات علاقة دانشهای حسی و عقلی، رابطة متقابلة آنها در جریان معرفت از کامیابیهای فلسفة عصرهای میانة شرق است. نیگ. نیز پسیخالا­گیه.             ن. رحمت‌الله‌اف.