پلیایقلیم‌شناسی

پلیایقلیم‌شناسی، (از پ­لیا… و اقلیم‌شناسی) ، علمیست در بارة اقلیم زمانهای پیشین و تاریخ اقلیم زمین. اقلیم ز­مانهای قدیم از روی نشانه‌های گوناگون-ترکیب مادّه‌ها و خصوصیتهای تیکستورة جنسهای کوهی تهشینی، اینچنین باقیماندة ارگانیزمهای هیوانات و نباتات و غیره تجدید کرده می‌شود.

پلیایقلیم‌شناسی، که اقلیم زمان قدیم را مقرّر می‌نماید، قسم مهم پلیاگیاگرفیه به شمار می‌رود. آن با سترتیگر­فیه و پلیانتالوژی، گیامارفالا­گیه و تعلیمات دایر به ثروتهای زیرزمینی زیچ علاقه‌مند است. نتیجه‌های تدقیقات گیالاگی در اساس قاعده‌های نظریه‌وی اقلیم‌شناسی، میتارالاگیه، جغرافی، ژئوفیزیکه و استرانامیه تحلیل و جمع‌بست کرده می‌شوند.

بار اوّل سال 1686 فیزیک و متی­متیک انگلیس ر. گوک در اساس باقیماندة ارگانیزمهای قدیم اقلی­م زمان گذشته را تجدید کردنی شد. امّا پلیایقلیم‌شناس علمی تنها سالهای 80 عصر 19 به وجود آمد، که آن وقت برابر ملومات پلیانتالاگی معلومات لیتالاگی را نیز به صفت نشان‌دهندة اقلیم زمان قدیم استفاده می‌بردگی شده بودند، که آن با عاملهای اقلیم وابستگی زیادی داشته، وظیفة ایندکتورهای اقلیمی خیلی گرانبها را به جا می‌آرد. مثلاً، نمک از اقلیم اریدی (گرم کم‌بارش) ، تارف، انگشتسنگ و کالین از اقلیم سیربارش، آهک‌سنگ و اقلیم گرم و مارینه‌ها از اقلیم خنک درک می‌دهند. نشان‌دهندهان گیالاگی اقلیم زمان قدیم را به 3 گروه اساسی-لیتالاگی، پلیابا­تنیکی و پلیازاالاگی جدا می‌کنند.

نشان‌دهندهان لیتا­لاگی قریب در همه جا هستند؛ آنها شرایط اقلیمی زمان قدیم را توسط خصوصیت و سرعت پراسیسّ فرسایش، درجة دیفّیرینسیتسیة جنسهای تهشینی و مقیاسی مینیرلحاصل‌شوی اوتیگانی انعکاس می‌نمایند.

نشان‌دهنده‌های پلی­اباتنیکی باقیماندة نباتات قدیمیند، که در آنها تأثیر اقلیم، زمان و مکان سبزش عکس یافته است. مثلاً، فارمتسیة بیشه‌های تراپیک از اقلیم گرم نمناک، فارمتسیة سونّه‌ها و بیشه‌های سیرک کسیرافیلی از اقلیم گرم خشک گواهی می‌دهند؛ فارمتسیة بیشه‌های برگریز ایندکتور اقلیم معتدل می‌باشد. از حلقه‌های سالانة درختان نیز ایندکتور پلیاباتنیکی است و این ساده را علم دیندرایقلیمشینایسی می‌آموزد.

نشاندهدندهان پلی­ازاالاگی باقیماندة ارگانیزمهای قدیمیند، که اقلیم دورة موجودیّت خود را عکس می‌نمایند. فونة بحری از دورة انگشت این جانب به مینتده‌های بیاگیاگرفی تراپیکی و باریلی جدا شده است. در این منطقه‌ها تفاوت ریجیم حرارت خیلی کم بود. هیوانهای مهره‌دار خشکی در دورة دیوان پیدا شدند. شیرخوران ایرة کی­نازایی در اقلیم و شرایط گوناگون زندگی کرده می‌توانستند. اقلیم زمان قدیم اساساً از ایرة پلیازایی این جانب و آن هم به طور عمومی مویین کرد  شده است.

در هر یک دورة گیالاگی اتمسفرة زمین ترکیب خود را تغییر می‌داد، مقدار بوغ آب کم شده، رل نسبی آکسگین می‌افزود. بنا بر این «تأثیر گرمی» ات­ماسفیره کمتر و تفاوت بنک قطبهای و ایکوتار بیشتر گردیده بود. از نیمة دوّم عالیگاسین خنکیهای سخت سر شده، در انترا­پاگین اوج گرفت. تغییرات په‌ای در پی حرارت و نمناکی باعث بدل‌شوی دوره‌های یخبندی و بینییخبندی در ارزهای بلند و عوض شدن اقلیم پلیوویلی و کسیراتیرمی در ارزهای پست گردید. پلیایقلیم‌شناسی تاریخ اقلیم زمین را آموخته، سببهای پیدایش ثروتهای زیرزمینی و شرایط زنده‌ای هیوانات و نباتات دوره‌های گذشتة گیالاگی را مویین می‌کند، تغییرا­ت منبعدة اقلیم را پیشگوی می‌نماید.