پراتیکسیانیزم

پراتیکسیانیزم (از لاتینی prtotectio-حفظ) ، سیاست اقتصادی دولت برجوزی، که از رقابت خارجی حفظ نمودن و ترقّی دادن اقتصادیات ملّی مقصد آن است. پراتیکسیانیزم در شرایط کاپیتالیزم همچون سیستم تدبیرهای اقتصادی وسیع استفاده می‌شود. دولت برجوزی برای به کاپیتالیزم مترقّی راه گشادن از خارجه آوردن مال را محدود می‌نماید، زیرا آنها در بازار می‌توانند با مالهای محلی رقابت کنند. در نتیجة رقابت بازار داخلی مخدود شده، فایدة گرفته می‌شدگی به کاپیتال خارجی گذشتنش ممکن است. ب­رای پیشگیری آن دولت برجوزی از خارجه آوردن مال را منع می‌کند، یا به مالهای خارجی باج می‌‌اندازد. نرخ مالهای باج انداخته‌شده قیمت گشته، با مالهای محلی رقابت کرده نمی‌تواند. پراتیکسیانیزم برای برجوزیه، مخصوصاً، در دورة نشو و نمای کاپیتالیزم را­ل کلان بازید. کاپیتالستان به سیاست پراتیکسیانیزم دولت تکیه نموده، بیشتر فاند ستاندند، که این ب­رای تیزانیدن اندوخت کاپیتال و وسیع نمودن استحصالات امکانیت فرا آورد. در دست آنها ک­پیتل کلان غن شد و کارخانه‌های کلان به وجود آمدند.

در دورة امپریالیزم رل سیاست پراتیکسیانیزم باز هم افزوده، آن ب­رای گرفتن فایدة کلان ماناپالی کمک می‌رساند. دولت آوردن مال را از خارجه محدود نموده، برای در داخل مملکت نگاه داشتن نرخ بلنده ماناپالی یاری می‌رساند. در مملکتهای کاپیتالیستی بلند شدن نرخ بازار داخلی به ماناپالیه‌ها فایدة کلان می‌دهد، امّا قیمتشوی نرخ مالها احوال خلق را وزنین می‌کند. در شرایط حاضرة کاپیتالیزم امپریالیستان پراتیکسیانیزم را چون یراق مبارزه برای بازار استفاده می‌برند. دولتهایی، که اتّحاد اقتصادی امپریالیستی را تشکیل کرده‌اند (مثلاً، اعازای مملکتهای «بازار عمومی») ، زبان یک کرده سیاست پراتیکسیانیزم را پیش می‌برند. این دولتها هنگام از دولت دیگر مال آوردن باج نمی‌دهند، یا باج آنها کم کرده می‌شود. بیشتر کوشش می‌نمایند، که دولتهای رقابتکننده را به بازار داخل راه پ‌دهند. رقیبان هم در نوبت خود همین طور عمل می‌کنند. حکومت حاضرة شمه برای بازار داخلی را از مملکتهای اوراپه و ژاپن محافظت کردن به آنها باج زیاد می‌‌اندازد. ب ا رابر پرزور شدن رقابت بین دولتهای امپریالیستی رل سیا­ست پراتیکسیانیزم باز هم می‌افزاید. پراتیکسیانیزم مملکتهای ترقّیکننده خصوصیت تماماً دیگر دارد. وه‌ای در برابر در داخل مملکت محدود کردن فعالیّت کپی­تل خارجی، به آنها امکانیت می‌دهد، که مبارزه را برای استقلالیّت اقتصادی به مقابل ام­پیریلیزم پرزور کنند.

د .: اینگیلس ف. ، پراتیکتسیانیزم ا سواباده تارگاول، مرکس ک. ، اینگیلس ف. ، ساچ. ، 2 ند. ، ت. 21؛ می‌جدونرادنыی ایکانامیچیسکی آتناشینیه، میلاد، 1969.