شیبا، مارهای شیبا (viperi-dae) ، یک نوع مار زهرداریست؛ از روی تصنیف علمی یک عایلة مارهای زهردار را نیز گویند. استخوان جاغ بالای مارهای شیبا کوتاه و حرکتناک بوده، در آخرشش یک یا دو دندان کلان نیچشکل دارد، که به غدودهای زهربرار پیوست است. ش. 10 جنس دارد، که قریب 60 نمود را متّحد میکند. در اوراپه، آسیا و افریکه (غیر از مدگسکر) پهن شده است. مارهای شیبا از زمان میاتسین دورة نیاگین معلومند. اکثر آنها در روی زمین زندگی میکنند. ش. هنگام تهدید خطر حلقه گشته، فشّاس بلند میزند. غذای مارهای شیبا هیوانات موهردار خرد است؛ بعضیشان حشرات میخورند. آنها اساساً تخمزیندزاند.
جینس خود شیبا (vipera) 11 نمود را در بر میگیرد، که از آن 6 نمودش در ا.ج.ش.س. مسکن است. ش.-ا مقرّری (v. berus) تا 75 سم درازی داشته، خاکستررنگ یا برتاب میشود؛ تختهپشتش رخ کج و کلیب سیاهچه دارد. در منطقة بیشهزار اوراپه و آسیا (از نیمجز. پیرینیی تا سخلین) پهن شده است. غذایش خایندههای خرد، قرباقه و بعضاً کلتهکلاس میباشد. مار جعفری (v. ursini و v. raddei) نسبتاً خرد است. taxتپوشت ش. ا کوکزی (v. kazna-kovi) سرخ نارنجی بوده، رخ سیاه کج و کلیب دارد. ش.-ا شاخدار (v. ammodytes) در نیمجز. بالکن. آسیای خرد و زکوکزیه پهن شده است. گرزه اساساً در افریکة شمالی، زکوکزیه و ناحیههای جن. آسیای میانه دیده میشود.
زهر ش. اساساً به خون تأثیر کرده، باعث مرگ آدم و هیوانهای کلان شدنش ممکن. زهر ش.-را در طبّ استفاده میبرند.
نیگ. نیز مارها.