مدنیت و صنعت

موسیقی کمیروی (از لاتینی camera-خانه) ، اثر موسیقیست، که برای دستة خرد نوازندگان و سرایندگان ایجاد شده است (دوات (دوگانه) ، تریا (سه‌گانه) ، کورتیت (چارگانه) ، سانته، رمانس و غیره. اثرهای موسیقی یکّنوازی، که خاص اثرهای ایسترده و کنسرت نیستند (فوگه، ناکتیورن و غیره) ، نیز به موسیقی کمیروی …

مورااتونّزیر (عربی-رعایت کردن قریة چیزی را) ، م و-راات نظیر، نوعی از صنعتهای بدیعی معنوی، یکی از نمودهای تشبیف، که بیشتر به استعارله نزدیک است. در مراعات‌النظیر کلمه و عباره‌های شعر مضموناً با همدیگر مناسبت کلّی داشته، ذکر یکی دیگری را تقاضا می‌نماید. مثلاً، اگر در یک بیت دریا ذکر …

موراداف جوربیک (تولد 24. 12. 1942، دیهه کورود ریان عینی، ولایت لنین‌‌آباد) ، حافظ و آهنگساز سا­ویتی تاجیک (ساپرنای لیریکی). یکی از سرایندگان نمایان سرودهای کلاسیکی و خلقی تاجیکی. ارتیست خلقی اتّفاق ریسپوبلیکه‌های ساویتی سوسیالیستی ا.ج.ش.س. (1979). اعضای پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی از سال 1967. تابشهای آهنگ، جهتهای خاص آواز …

مورادی بخارایی  بولهوسین محمّد ابنی محمّد (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 10 فارس-تاجیک. زادگاهش بخارا. بنا به گفتة سالیبی («یتیمت-عود-دهر») مرادی بخارای در زما­ن سلطنت سامانیان زیسته و ایجاد کرده، شهرت زیادی یافته است. مرادی بخارای یکی از هم‌صحبتان استاد رودکی بوده، پیش از او وفات کرد­ست. …

مورسّع   (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 19 تاجیک. در «تذکره‌ت-اش-شعرا» حشمت از مرصّع یاد شده، «رتبة کلامش» از میرزا حسرت حصاری و پریه حصاری بالاتر تعیین گردیده است. در بیاض رقم 1256-ا کتابخانة دولتی به نام فردوسی یک مخمّس «شیر و شکر» (به تاجیکی و ازبکی) …

موریلا (murillo) برتالامی ایستیبن (غسل تعمیدش 1. 1. 1618، سیویلیه-3. 4. 1682، همان جا) ، رسّام اسپنی. در سیویلیه تحصیل و کار کرده است. یکی از اساس‌گذاران (1660) و اوّلین پرزیدنت ار-ا محلی. در نخستین اثرهای او تأثیر کروجیزم (رویة کروجا) مشاهده می‌شود. صحنههای دینی همچون واقعهدای حیات خلق تصویر …

موردیل ونا الیچ (6. 4. 1908، گار-14. 8. 1970، تامسک، در مسکو دفن شده است) ، بسته‌کار سا­ویتی، هادیم خذمت‌نشان‌دادة صنعتی            ریسپوبلیکة اوطانامی ساویتی سوسیالیستی کبردینا-بلقریه (1953) ، ارتیست خلقی  یتّیفاق ریسپوبلیکه‌های ساویتی سوسیالیستی ا.ج.ش.س. (1968).           اعضای پرتیة کمونیستی اتّفاق ساویتی کپسّ از سال 1942. کانسیوتاریة تبیلیسی را ختم …

موردّف (ار.   ردیفدار) نوعی از صنعتهای لفظی شعر. شعرشناسان پیشین شعری را، که غیر از قافیه ردیف هم دارد، موردّف نامیده‌اند. س. دوراناو.

مونعیم بخارای  حاجی عبدالرحمان ابن قازیبقا (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر عصر 17 تاجیک. در سمرقند و بخارا تحصیل کرده است. در سمرقند مدّتی قاضی بود. بعدتر به خید-مت عبدالعزیزخان (از سلالة اشترخانیان) داخل شد. پس از وفات عبدالعزیزخان به هندوستان سفر کرده، به دربار اورلگزیب راه یافت …

مونشی (عربی-انشاکننده، نویسنده) ، دبیر، کاتب دیوا­ن دولتی. در آسیای میانه کا­تیب شخصی خان یا حاکم. به منشیگی شخصان معلوماتناک و خوشنویس قبول می‌شدند. منشیان عادتاً عالم و فاضل بودند و با همین خصوصیت از کاتبان مقرّری فرق می‌کردند. به ذمّة منشی نوشتن مکتوب و فرمانهای خا­ن و امیران و …