مدنیت و صنعت

تئاتر درمة موسیقی ازبیکی ریان ناو، سال 1934 در زمینة دستة هوسکاران صنعت تشکیل یافت. هنرپیشگان و ریجیسّیاران اوّلین آن اشتراک‌کنندگان محفل تئاتر بودند. نمایشنامه‌های نخستین تئاتر «حلیمه» ر. ظفری (1934) ، «اداله ت» ا. اکراماو (1935) ، «کار امورزاقاو» د. دلبر (1937) ، «خودستان گ. گیلدییف، «حیات تلخ» ه. …

تئاتر درمة موسیقی کولاب به نام س. ولیزاده، کالّیکتیو ایجادن؛ سال 1938 در زمینة تئاتر ریانی چون تئاتر مضافاتی و از سال 1939-چون ولایتی تأسیس یافت. اوّلین هنرپیشه‌های تئاتر نوازندگان و سرایندگان معروف-حافظ و شاعر خلقی سید علی ولیزاده، سورنینوازای چال آدینه‌یف و حلیم رحیم‌اف، طبلکنواز عبدالله‌ عزیزاو بودند. اخیر …

تئاتر درمة موسیقی کانی‌بادام به نام ت. فاضلاوه کالّیکتیو ایجادی، یکی از کهنه‌تری تئاترهای بینیریانی ریسپوبلیکه است، که سال 1930 در زمینة دستة هوسکاران صنعت (سال 1919 در نزد شعبة معارف خلق تشکیل یافته بود) تأسیس شد. سال 1931 تئاتر «حلیمه» غ. ظفری را به صحنه گذاشت. پس از پیدایش …

تئاتر درمة موسیقی به نام رودکی شهر خاروغ (تا سال 1940 تئاتر موسیق و از سال 1958 درمة موسیقی به نام رودکی) ، کالّیکتیو ایجادی، که سال 1996 در زمینة دستة هوسکاران صنعت شهر تشکیل یافت. وّلین ارتستان تئاتر-غ. غلاملییف، ب. کرمخودایف. گ. قدمشایوه، د. بیکاوه، ا. ابادولّایه‌ا، ق. نایابشایف. …

«تعلیقات» (عربی-افزوده‌ها) ، نام اثر علمی و فلسفی ابن سیناست، که شاگردش بهمنیار ابن مربان آن را کتابت نموده، شرح داده است. در کتاب نظام و ترتیب مویین دیده نمی‌شود. آن از جهت غایه و مضمون با تصنیفات دیگر او رابطة عضویی دارد. اثر احتمال بین سالهای 404-412 هجری شمسی …

تعلیق (عربی-چسپاندن) ، نوعی از خط عربی، که از عصر 10 معلوم است. خط تعلیق در اساس خطهای طوقیع و رقاع پیدا شده است. چون که در بین این خطها معلق است و حرفهای منفصله (نچسپنده) ، مثل الف i ، دال را این خط با حرفهای متّصله (چسپنده) به …

تأویل (عربی بیان کردن، شرح دادن) ، مرادف تفسیر بوده، از آن ماهیتاً فرق می‌کند. اگر دلیل بااعتماد باشد، آن را تفسیر و اگر شبهه‌ناک باشد، تأویل گویند. از این رو، آیتهایی، که در نتیجة تفسیر از معنای اصلی خود دور می‌رود، تأویل نامیده می‌شوند. آن یکچند درجه دارد؛ تأویل …

تاریخ ادبیات، نیگ. ادبیات‌شناسی.

تعریز (عربی-اعتراض کردن) یک نوع کنایه بوده در شعر به بیت یا یکچند بیت شاعر دیگر ایراد گرفتن است. ایرادها نیابت به حریف بیشتر با سخنان تمسخرآمیز با کنایهگویی و سرزنش اظهار می‌شوند. مثلاً در «چهار مقاله» نظامی عروضی سمرقندی آمله است، که روزی وقت نبودن رشیدی سمرقندی پادشاه از …

تشبیب (عربی-ذکر اییام جوانی) ، در شعر کلاسیکی فارس-تاجیک جزئی از قصیدة مدحیست، که در آن اییام شباب (جوانی)-ا شاعر یاد می‌شود. در اشعار شاعران گذشتة فارس-تاجیک بسیار تشبیبهایی پیش می‌آیند، که در آنها گاهی از عشق و جوانی، گاهی از وضع زندگی شاعر سخن می‌رود. چنین تشبیبها برای آموختن …