علم

عبدالملک ابن مروین (سال تولدش تقریباً 674-وفاتش 705، دمیشق) ، خلیفه از سلسلة امویان. سالهای 685-705 حکومتداری کرده است. در منبع و مأخذهای تاریخی ابدولملیک سختگیر و سنگدل و بی‌رحم یادرس شده است، که در فرو نشاندن قیام و شورشها (از قبیل شورش عبدالله ابن زوبید در مکّه و عراق، …

عبدالله‌هخان (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، یکی از خانهای شیبانی، از اشرافزادگان مغول، سپهسالار و حاکم مستقل در ماوراءالنهر (عصر 16). مادرش عایشه بیگیم یکی از دخترایی هوسین بایقرا بود. از سال 1530 عبدالله‌هخان به عنوان سپهسالار در خدمت سپاه بابور بوده است. بابور در کتاب خود «بابورنامه» از …

عبدالله‌هخان ابن اسکندر (1532/1533، آفرینکینت میانکال زرافشان-8. 2. 1598، سمرقند) ، معروفترین حکمفرما از سلالة شیبانیان. پدرش اسکندرخان، بابایش جانی‌بیک، باباکلانش خانه محمّد ابن ابوالخیرخان. اوّل در کرمینه بود، حملة حاکم تاشکند نوروز احمدخان و ابدولّتیف را رفع کرده، پدرش را، که به جانب آمودریا فرار کرده بود، دوباره به …

«بدولّاهنام» اثر تع­ریخی. با نامهای «شرفنامة شاهی»، «ظفرنامه» نیز مشهور بوده، تألیف حافظ تنیش است. واقعه‌های دورة عبدالله‌هخان 2 (1534-1598)- را در بر می‌گیرد، که با سپارش مخصوص خود او تألیف یافته است. به زبان تاجیکی نوشته شده است. کی­تاب باید از مقدّمه، دو مقاله-فصل و خاتمه عبارت می‌بود، ولی …

عبدالله شیرازی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، مصوّر و خطّاط ایرانی (عصر 16). در بارة حیات و فعالیّت عبدالله شیرازی معلومات کافی در دست نیست. در کتابخانة سلطان ابوالفتح ابراهیم ابن بغرام (حکمرانی‌اش 1556-1577) به حس خطّاط خدمت می‌کرده است. طبق بعضی معلومات تاریخی مدّت کوتاهی در مشهد سکونت …

عبدالله شهابی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، خطّاط فارس-تاجیک (عصر 16). در کزوین عمر به سر برده است. در اییام جوانی به آموزش خطّاطی و انواع خط پرداخته، این پیشه را به خوبی از خود نموده است. بینا به معلومات تذکرة «تحفة سامی» سامّیرزای صفوی عبدالله شهابی قابلیت و …

عبدالله اوراتپّه‌ای (سال تولد و وفات نامعلوم) ، خطّاط تا­جیک (نیمة اوّل عصر 19). از دایرة اد­بی استروشن. عبدالله اوراتپّه‌ای در نوشتن نوعهای خط نستعلیک چلی، خفی و شکسته ممتاز بود. سال 1814 «نسبیامه» امیر خیدر و 1837 «تذکره‌ت-ال-اولیا» فه-رد‌الدّین عطّار را (در اوراتپّه) با خط نستعلیق زیبا کتابت نمود. …

عبدالله تبّاه معروف به عبدالله خیروی و ملقّب به «آشپز» (سال تولد و وفاتش نامع­لم) ، خطّاط فارس-تاجیک (عصر 15). عبدالله تبّاه در شهر هرات به دنیا آمده، در زادگاهش و سمرقند و مشهد کسب کمال کرده است. در زمان حکمرانی شاهرخ میرزا (1409-1447) خطّاط کتابخانة تیموریان بود. شاگرد استاد …

عبدالله سیرفی (سال تولد و وفاتش نامعلوم) ، خطّاط فارس-تاجیک (عصر 14). در تبریز به کمال رسیده، در همان جا از خوشنویسان نامی دور یوسف مشهدیی و سعید هیدر تعلیم گرفته است. در صنعت خطّاطی او بیشتر «سبک عراقی» (تأثیر یاقوت مستعسیمی) حس می‌شود. و یکی از استادان خط ثلث، …

عبدالله ابن محمّد ابن ازیر (سال تولدش نامعلوم-وفاتش تقریباً  997) ، وزیر دربار سامانیان در عهد امیر نه ابن منثور. پی­سر ابومنصور محمّده ازیر، که از جملة وزرای امیران سامانی بود. عبدالله ابن محمّد در نتیجة ضدیتهای داخلیدرباری از وظیفه سبکدوش گرد ده، به خوارزم بدرگه شد. به جای او …