تیرتالوژی

تیرتالوژی (از یونانی زشترویی، ناقص، معیوب و… لوژی) ، علمی را گویند، که معیوبی و نقصانهای انکشاف رستنی، هیوانات و آدم را می‌آموزد. تیرتالوژی هیوانات ساخت نامعتدل ارگانیزم را، این اساساً به اختلال نمو جنین وابسته است، تدقیق می‌کند. برای تفسیر علمی تیرتالوژی کالّیکتسیه‌های تیرتالاگی از قدیم غن کرده شده کمک می‌رسانند. یکی از چنین کالّیکتسیه‌های اوّلین را آخر عصر 17 آناتوم گالّندی ف. ریایس جمع کرده بود. پیاتر 1 هنگام در هلند بودنش (1697-98) با این کالّیوسیه شناس شد و سال 1747 آن را خریده، به پتربورگ آورد. در کالّیکتسیة مذکور، که چون کناتکمیره مشهور است، جسد یک گوسالة دوسره، دو جنین تنه‌اشان به هم چسپاده و غیره هست. تیرتالوژی معاصر سبب و طرز به وجود عمدن کسلیهای ارثی و نقصان انکشاف بطن مادری غیرییرسی را تدقیق می‌نماید. پیشگیری کردن انکشاف نقصانهای مادرزاد در آدم و هیوانات وظیفة اساسی تیرتالوژی می‌باشد. برای حلّ این مسئله آشکار نمودن تیرتاگینهایی (مادّه‌های شیمیایی یا عاملهای طبیعیی، که باعث معیوبی می‌گردند) ، که به آدم یا هیوانات تأثیر کرده می‌توانند، اهمیت کلان دارد، مثلاً، تأثیر تیرتاگینی داشتن یا نداشتن همن داروهای نو را پیش از استفاده در جنین هیوانات می‌سنجند. مادّهة شیمیایی زهرناک در خواجگی قشلاق استفاد‌شونده نیز به نظارت تیرتالاگی می‌گذرند.

تیرتالوژی رستنیها نقصانهای ارسی و غیرییرسی و انکشاف نادرست را، که باعث تغییرات مقدار، حجم، جایگیرشوی و ساخت عضوها و غیره می‌گردد، می‌آموزد. سببهای ظهورات تیرتالاگی: سرایت ویروسها، میکاله‌امه‌ها، بکستیریه‌ها، زنبوروغها، ضرررسانی نیمتاده‌ها، کنه‌ها، حشرات، دورگکنی، ‌افکنیشات نانتتسییکننده، عاملهای ژئوفیزیکی، نوریها، پیاتیتسادها، هرارو بلند یا پست، زیاد یا کم بودن آب و روشنایی و غیره.

تدقیقات انکشاف تیرتالاتی برای تحلیل تحوّل مارفافیزیالاگی رستوی و (مقرّر نمودن قانونیّتهای پتالوژی مقایسوی ارگانیزمهای نباتی (با مقصد سیلیکتسیه، مویین نمودن راههای زیاد کردن حاصل نباتات، محافظت آنها از حشرات و میکربهای ضررسان، بیمریها، هنگام جستجوی ثروتهای طبیعت و سنجش بیولوگی مادّه‌های شیمیایی و غیره) مهم است.