بوفزل محمّد ابن عبدالجلیل ابن عبدالملک ابن هیدر سمرقندی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، مورخ و جغرافیدان تاجیک، عصر 12 شاگرد مؤلف «کتاب و-ل-قند فی تاریخ سمرقند» عمر ابن محمّد نسفی (وفات 1142).
بوفزل سال 1223 مختصر این کتاب را با نام «کندیة خرد» به زبان فارسی ترجمه نموده است. دستخط این کتاب زیر رقم 73 در گنجینة دستنویسهای انستیتوت شرقشناسی و میراث خطّی آکادمی علمهای جمهوری تاجیکستان محفوظ است. در این اثر در بارة گیاگرفیة سمرقند و اطرافی آن، تفسیرهایی در بارة زندگی پیش از اسلام، واقعههای ضبط سمرقند از طرف عربها، واسطههای آبیاری، وضع ساختمانها، تاریخ مسجدها، مزارها و دیگر اماکن مقدّس سمرقند و قسماً بخارا، در بارة اشخاص بزرگ و مدفن آنها، سنّت زیارت مکانهای مقدّس و امثال آنها معلومات ارزشمندی آورده شده است. ا. سعیداو.