تگل، تکل، 1) غوچ، قوچ، قوچقار، نرگوسفند نسلفزای را گویند، که از برّة گوسفند خوشذات انتخاب میکنند. تگل در 4-5-ماهة (در زاتهای تیزرس از این هم بروقتّر) بالغ میشود. تگل را از گوسفندان ماده جدا نگاه میدارند. آن را از 1، 5-سالگی سر کرده، در طول 7-8 سال برای جفتی …
مفصلتوهیدی ابوهییان علی ابن محمّد
توحیدی ابوهییان علی ابن محمّد ابن عبّاس شیرازی (923-تقریباً 1010) فیلسوف، فقیه، ادیب و متفکّر متصوّف. در سرچشمهها محمّد ابن عبّاس نیشاپوری نیز نام بردهاند. توحیدی شاگرد و دوست ابدسولیمان منطقیست. معلومات ابتدایی را در بغداد گرفته، قسم زیاد عمر خود را در آن جا گذرانید. در مهمتریه آثار توحیدی، …
مفصلتبلک
طبلک، ساز ضربی موسیقیست، که در بین ساکنان کوهستان تاجیکستان از ایران و افغانستانمعمول است. طبلک کوزشکل بوده، آن را از سفال یا چوب میاسازند. طرف وسیع طبلک را نوستکش میکنند. ترف باریکش را زیر بغل گرفته با پنجههای هر دو دست مینشازند. درازی طبلک 35-40 سم و قطر دایرة …
مفصلتبل
طبل ساز ضربی موسیقی قدیمیست. طبل را از چوب میسازند. آن شکلاً مدوّر و درونخالی بوده، از دو طرفش پوست میکشند. قطر دایرهاش 70-90، زهنیاش 30-40 سم. با چوب کوبک (ملایم) مانوازند. تبل در عصرهای 12-10 تا م. در مملکتهای شرق میانه و نزدیک معمول بود. مثلاً، طبل را در …
مفصلتوقیع
طوقیع (عربی -شرح پاورق) ، یک نوع خط عربیست، که به ترکیب سیتّه-خطوط ششگانة کلاسیکی داخل میشود. از اسری 10 این جانب معمول است. از بس که فرمایهای شاهان (طوقیات) و حکمنامهها (غزوات) با این خط نوشته میشدند، چنین نم گرفته است. ترز نوشت حرفهای این نوع خط به خط ثلث …
مفصلتوشیه
توشیه نگرید موشّه.
مفصلتورات
تورات، یک قسم ببلیه، مجموع نوشتهجات مقدّس دین یهودی را نامند، که در مسیحیت نیز مقدّس دانسته میشود. به زبان یهودی قدیمه و قسماً آرامی (بین عصرهای 12-2 تا میلادی) تألیف شده است. سالهای 90-100 میلادی همچون مجموع یگانه تهیه گردیده است. موافق دستخطهای محفوظمانده عهد قدیم از 39 کتاب …
مفصل«تواریخ منظومه»
«تواریخ منظومه» اثر تاریخی کامی قندزیست (تولد نامعلوم-وفات بین 1856-57) ، که واقعههای خانی خوقند را در بر میگیرد. «تواریخ منظومه» به تاجیکی نوشته شده، نقل بعضی حادثات و واقعات به زبان ازبکی صورت میگیرد. در مقدّمه به منصب تعیین شدن و معزولکنی شخصان، ترجمة حال بعضی آدمان مشهور، ساختمان …
مفصلتویله
طویله، 1) سئیسخانه، اسپخانه، آغل، بنایست برای نگاه و بین اسپ. در طویلة اسپهای ذاتی نریای، مادیان (بیتل) و تایچه را نگاه میدارند. اسپهای ذاتی را علیحده علیحده، تایچهها را گروه-گروه نیتاهوبین میکنند. اندازة استانداردی کاداکها برای نریان، مادیان و تایچهها در ترنییگ 3، 5×3، 5 م است. در طویله …
مفصلتوفیق ال-خکیم هوسین
توفیق ال-خکیم هوسین (ال-حکیم هوسین توفیق؛ تولد 9. 10. 1898، اسکندریه) ، نویسنده و خادم جمعیّتی عرب (مصر) ، اعضای آکادمی زبان عربی در قاهره. از عایلة حقوقشناس. مکتب عالی حقوقشناسی قاهره را ختم نمود (1924) ، در پریج ادبیات و صنعت اوراپه را آموخت. توفیق ال-حکیم مؤلف زیاده از …
مفصل