مختلف

طلا تپّه، معبد عصرهای 11-9 تا میلاد و قبرستان عصر 1 تا می‌لّاد-عصر 1 میلاد در افغانستان شمالی-5 کم شمال و غربتر شرق شبرغان. سالهای 1969، 1977-79 از طرف باستان‌شناسان ساویتی آموخته شده است. معبد در اوّل از دو تالار-تالار کلان در شمال (زیاده از 400 م2) و تالار هورد …

طلسم (عربی)» یکی از قدیمترین تصوّرات افسانو و عملیات ساحری را گویند. طلسم اوّل در شرق به وجود آمده، سپس به مملکتهای غرب گسترش یافته است. در عهد قدیم کاهنان طلسمبندی می‌کردند. آنها معتقد بودند، که طلسم به موقع سیاره‌ها وابستگی دارد. طلسم را همچون واسطة سحر به امید توانگری، …

تیلک بلگنگدهر (23. 7. 1856، رتنگیر، مهراشتره-1. 8. 1920، بمبه‌ای) ، یکی از راهبران قنات دموکراتی حرکت ملّی آزادی‌خواهی هند، عالم، حقوق‌شناس. فعالیّت جمعیّتی و سیاسی‌اش از سالهای 70 سر شده است. از سال 1884 به نشر گزیتة «مهرتّه» به زبان انگلیسی و «کیسر» به زبان مرتخهی (هر دو گزیته …

تیلواو بازار (تولد 25. 2. 1932، پنجکینت) ، فلکلورشناس ساویتی تاجیک، دکتر علمهای فیلولوژی (1975). از عایلة دهقان. اعضای کپسّ از سال 1955. شعبة ترجمة بدین فکولتیت تاریخ و فیلولوژی انیویرسیتیت دولتی تاجیکستان را ختم کرده است (1956). معلم انیویرسیتیت دولتی تاجیکستان (1956-58) بود. خادیم خرد علمی (1961-63) و خادم …

تیتراد (از یونانی tetra-چار و الکتر (عاد) ، لامپة الکترونییست، که از چار الکترود (کتاد دو تور و اناد) عبارت است. یکی از تورها اداره‌کننده، دیگرش عکسکننده می‌باشد. تور عکسکنندة تیتراد غنجایش بین اناد و تور اداره‌کننده را کم کرده، شدّت داخلی را زیاد می‌کند. تیتراد وظیفة لامپة ژنراتوری یا …

تیترخارد (از تیتره… و یونانی-خار) ، قطارآواز چارزینه در حدود کورته را گویند. در یک آکتوه دو تیترخارد است. در نظریة موسیقی یونان قدیم تیترخارد اساس هر یک پرده و همة قطارآواز موسیقی بود. تیترخارد از بالا به پایان ساخته شده، وابسته به موقع نیملهن تیترخارد دارییی، فریگی و لیدی …

تیسله (تیslه) نیکاله (10. 7. 1856، سمیلین، سابق اوستریه-وانتریه، حاضره رسفسر-7. 1. 1943، نیو یارک) ، اختراعکار در ساحة الکتروتیخنیکه و رادیوتیخنیکه. سال 1888 تیسله (ناوابسته از گ. فیرّریس و اندکی پیش از او) ماهیّت حادثة میدان مگنیتی جرخزننده را علمن شرح داد. در همان سال تیسله برای اختراع ماشینهای …

ترّریوم، ترّریوم (از لاتینی tیrrه-زمین) ، خانه‌چه‌های مخصوصیند برای نگاه داشتن جانوران خرد خشکگرد (اکثراً آبخاکیها و خزندگان) و مشاهده نمودن حیات آنها. به صفت ترّریوم قوطی دیوارهایش قسماً شیشه‌گین یا با تور سوراخیهایش خرد احاطه‌شده را کار می‌فرمایند. در درون قوطی ریگ یا خاک ریخته، سنگ، چم، اشنه، ظرف …

تیراسیپاو یوریی گریگاریویه (تولد 4. 2. 1933، شهر کراواباد رسّ آذربایجان) ، کامپازیتار و پیدگاگ ساویتی. بعد ختم کانسیروتاریة باکو (1957) به تاجیکیستایه آمده، سالهای 1959-74 در آموزیشگاه موسیقی دوشنبه درس گفته است. از سال 1974 این جانب در مسکو زیسته، با صنعت موسیقی ریسپوبلیکه رابطة ایجادی دارد. تیراسیپاو کامپازیتار …

تیاتیت، فیاجیت (تقریباً 414-369 تا میلاد) ، متیمتیک یونان قدیم. تصنیف ارّتسیانلی و ساختن بسیاررویهای منتظم را (در کتابهای 10-م و 13-ام «اصول» اقلیدس آورده شده‌اند) به تیاتیت منسوب می‌دانند.