مختلف

ترمذک تپّه، یادگاری آرشیالوگی منسوب به عصرهای 7-8 در کنار غرب پاس. شهرستان ریان اوراتپّة ولایت لنین‌‌آباد. سالهای 1957 و 1960 آموخته شد. بنا از خشت خام (50x25x10 سم) و پاخسه ساخته شده است. ترمذک تپّهدر بالای تیپّة بلند ساحل کتّسایی جایی گرفته است. در ابتدا همچون پونکت دیدبانی و …

«طبّ یوسفی» یا «جامع-ال-فواید» اثر یوسف ابن محمّد ابن یوسف طبیب، که سال 1500 به زبان تاجیکی تألیف شده است. اثر از یکچند قسم عبارت است. قسمل اوّل درخوسوس معالجة بیماریها بحث می‌کند. در این قسم اوّل نام بیماری ذکر یافته، بعد علامت و خصوصیتهای آن مختصر بیان و سپس …

تیرکش  سوراخ تیراندازی در دیوار قلعه‌های قدیم. کسر ترا برج کمان تیرکش، شیشة آن نه فلک شیشکش. خوسرو دهلوی. ‌اندازة تیرکش موافق یراق تیراندازی است. تیرکش دیوار شهر یا قلعه سرکشاده می‌شود. تیرکش دیوار به شکل چارکنجة درازرویه است. در دوره‌های اوّل اساساً تیرکشهای پیکانشکل و دیرتر تنها تیرکشهای رحمانند …

«طبّ اکبری» رسالة طبّییست، که طبیب معروف تاجیک‌زبان هندوستان محمّدکبر ابن میرهاجی محمّدموقیم سالهای 1112-13 هجر (1700-01) میلاد تألیف کرده است. این اثر سال 1875 در هندوستاپ چاپ شد؛ عبارت از مقدّمه، 24 فصل، لغت‌نامه و خاتمه است. هر یک فصل آن دایر به بیماریهای عضوهای علی‌حدة بدن و اصول …

«طبّ اورنگشاهی» «طبّ اورنگزیب»، اثر طبیب و دانشمند تاجیک‌زبان هندوستان (عصر 17) درویش محمّد حکیم امنابادی، که به اورنگزیب تحفه شده است. «طبّ اورنگزیب» نخستین اثریست، که در آن مؤلف هنگام بیان هر یک موضوع به که یا آن مسئلة طبّ عملی یا نظری دخلدار اوّل طبّ فارس و عرب …

تیر، افزار جنگییست، که از چوب ساخته شده، در نوگش پیکان می‌شناندند و به واسطة کمان به نشان می‌رساندند. بعد ترقّی کردن یراق آتشفشانی گلوله‌های توپ و تفنگ را نیز تیر می‌گفتگی شدند. انشائات اسپورتیی را نیز گویند، که از اسلحه‌های پنیومتیکی به هدف تیر ماپرانند.

تیپامارفیزم مینیرلها، وابستگی گینیتیکی جهتهای خاص و علامتهای مینیرلهاست (مثلاً، نمود ظاهری، مخصوصیّتهای ترکیب شیمیایی، بعضی خاصیتهای فیزیکی و غیره). تیپامارفیزم مینیرلها را برای مویّه کردن درجة معدنّاکی جنسهای کوهی، جستجوی کانهای معدن و غیره استفاده می‌برند. مفهوم تیپامارفیزم مینیرلها را سال 1931 ا. ب. فیرسمن در مینیرلوژی چاپ کرده …

تیریستار (از یونانی thura-در، درآمد و ریزیستار) ، اسباب نیم ناقیلییست، که در اساس ماناکریستلّ ساختش چارقبطة نمود ر-پ-ر-پ ساخته شده است؛ خصوصیت وینتیل الکتری ادارشونده را دارد. تیریستار برای شدّت و جریانهای گوناگون ساخته می‌شود.

تیپ (از یونانی typos-نقش، شکل، نمونه) ، 1) شکل، نمود چیزی، که صفتهای نمایان دارد؛ 2) نمونه، قالب چیزی؛ 3) واحد چِنکنی ابژکت واقعی در تیپالوژی؛ 4) کتگوری یا واحد تصنیفات در آموزش سطح زمین و دیگر علمهای دایر به طبیعت (تیپ خاک، تیپ اقلیم و غیره)؛ 5) انسان دارای …

تیا… (از. یونانی theion-سلفور) ، سرچسپک کلمه‌های شبیه سلفوری پیوستهای آکسگیندار. مثلاً، تیاسپیرتها rsh (شبیه اسپیرتهای rان).