باع، قلاچ، واحد قدیمی درازی، فاصلة بین دو دست گشادة مرد میانقامت از نوک انگوشتان مییانه. در مأخذهای فارسی به شکل «باز»، «بازه»، «باج» و «ویشمار» («ویشمار شاهی»، «ویشمار شاپوری») نیز آمده است. در کتابهای فقهی باع چون واحد مسافه است (1 فرسخ=3 میل؛ 1 میل=1000 باع). تا اسلام عربها …
مفصلبایزید بستامی
بایزیدی بستامی، ابویزید تیفور ابن عیسی ابن آدم ابن سروشان، لقبش «سلطان و-ل-عارفین» و «برهان و-ل-محقّقین» (فوت 857، بستام) ، متفکّر معروف، اساسگذار تیفوریه، از مشایخ بزرگ صوفیه، طبقة اوّلی و از مشهورترین عارفان فارس-تاجیک در عصرهای 8-9. اجداد پیشین بایزید بستامی پیرو زردشتیه بودند و در دورة حیات بابایش …
مفصلبایزید بیات
بایزیدی بیات یکی از مورخان و خادمان سلسلة تیموریان هند (عصر 16). زادگاهش بخارا. برادر بهرام سقّایی بخارایی. بنا بر تحوّلات واقعههای سیاسی ماوراءالنهر به مشهد سفر کرده، در مدرسة آن جا به تحصیل علم پرداخت. بایزید بیات در گردیز به خدمت شاهزاده کامران میرزا وارد گردیده، مدّتی حکومت گردیز، …
مفصلباختریها
باختریها، ساکنان باختر، یکی از قدیمترین مردمان آسیای مرکزی در حدود باختر قدیم، که منطقة شمال افغانستان، قسمتهای مرکز و جنوبی تاجیکستان و جنوب ازبکستان کنونی را فرا میگرفت، زندگی میکردند. مرکز اساسیشان شهر بلخ بوده، آنها نخستین دولت عهد قدیم محلی – دولت کیانیان و تمدّن قدیمی باختر و …
مفصلباج
باج باج، باز (از فارسی قدیم باجی و اوستایی بج – تقسیم کردن، قسمت کردن) ، نوعی پرداخت پولی، که از مالهای وارداتی در باجخانههای بندری و سرحددی دولت ستانیده میشد. همچنین باج مال و پول نقدی بود، که حاکمان محلی و امیران به شاه میپرداختند. در کشورهای عصر میانگی …
مفصلباختر انویست کاتّان
«باختر انویست کاتّان»، جمعیّت مسئولیتش محدود (جمّ) عاید به استحصال نخ پخته در دیهه حاصلات جماعت دهات زرگر ناحیة باختر. 5 ژوئیة سال 2013 به استفاده داده شد. «باختر انویست کاتّان» با تجهیزات زمانوی مجهز بوده، سالی تا 20-25 هزار تُن پخته را میریسد. دستگاههای کارخانه کممصرف بوده، امکان میدهند، …
مفصلباج گمرکی
باجی گومروکی، در حقوق، پرداخت حتمی، که از طرف مقامات گمرکی جمهوری تاجیکستان هنگام به حدود گمرکی جمهوری وارد کردن مال و صادر نمودن مال از این حدود ستانیده میشود و شرط ناگزیر چنین واردات و صادرات میباشد. اسلن باج گمرکی هنگام دیکلرتسیه کردن مال در نظامهای گمرکی طبق طلبات …
مفصلباج دولتی
باج دولتی، پرداخت حتمی برای انجام دادن عملیات دارای اهمّیّت حقوقی یا دادن حجّتها از جانب مقامات وکالتدار دولتی. سپارندگان باج دولتی شخصان واقعی و حقوقی میباشند، که برای انجام دادن عملیات دارای اهمّیّت حقوقی و دادن حجّتها به مقامات وکالتدار، که باج دولتی را میستاند، مراجعت میکنند. در تاجیکستان …
مفصلباهتور
باهتور (ophisaurus apodus) ، بحتور، کلتهکلاس بیپای مارمانند. درازیاش تا 1، 5 متر؛ رنگش سیاه سرختاب، خالهای زرد سبزگون یا سرخچه دارد. در اروپای جنوب و شرقی، آسیای جنوب و غربی، قریم، قفقاز و آسیای مرکزی، از جمله تاجیکیستان پهن شده است. آن را قریب در همة ناحیههای کشورمان میتوان …
مفصلباج سودی
باجی سودی، نوع باج، عبارت از باج دولتی و خراجات وابسته به بررسی پرونده، که هنگام مراجعت برای بررسی پروندهها در سودهای تاجیکستان از طرف شخصان واقعی و حقوقی پرداخته میشود. اندازه و ترتیب پرداخت باج سودی در اساس قانون جمهوری تاجیکستان «در بارة باج دولتی» مقرّر کرده میشود. باج …
مفصل