باهتور (ophisaurus apodus) ، بحتور، کلتهکلاس بیپای مارمانند. درازیاش تا 1، 5 متر؛ رنگش سیاه سرختاب، خالهای زرد سبزگون یا سرخچه دارد. در اروپای جنوب و شرقی، آسیای جنوب و غربی، قریم، قفقاز و آسیای مرکزی، از جمله تاجیکیستان پهن شده است. آن را قریب در همة ناحیههای کشورمان میتوان دچار آمد. باهتور در همواری دامنکوهها، موضعهای سیرعلف و بتّهزار، ساحل دریا، انگورزار، پَختهزار، باغ و صحرا وامیخورد. در آب خوب شنا کرده میتواند. باهتورها بهاران بعد خواب زمستانی بیشتر در آفتابرویها قرار گرفته تن خود را گرم میکنند. در لانة خایندهها، بین گیاه و بتّه و ریشة درختان پنه میبرد. باهتور تابستان صبحدم و شامگاه فعال میشود. ماههای ژوئن-ژوئیه 8-10 تخم میگذارد. آخر آگوست باهتورچهها از تخم میبرآیند. درازی باهتورچهها قریب 10 سانتیمتر بوده، رنگ زرد خاکستری و 16-22 رخ برقد دارند. غذای باهتور اساساً موش، توقومشولّوک، مار و حشرات ضرررسان کشاورزی است. بهاران، بعد باران، لیسکها را خورده، به کشاورزی منفعت میآرد. باهتور در شرایط صنعی نغز زندگی کرده، به آدم رام میشود.
دبیات: چیرناو س. ا. فونه تدجیکسکایی سّر. ت. 18. پریسمыکیوشییسیه، دوشنبه، 1959؛ جیزن جیواتنыخ. ت. 5. زیمناوادنыی ا پریسمыکیوشییسیه. مسکو 1985: اننیوه ا. ب. (و دیگران). اطلس پریسمыکیوشیخسیه سیویرنایی اورزی. مسکو 2004.
ت. نجمالدیناف.