مختلف

مه‌یف نیکاله‌ای الکساندراویچ (21. 2. 1835، پتربورگ-2. 1. 1896، خمان جا) ، مورخ روس، محقّق آسیای میانه. بعد ختم گیمنزیه از سال 1853 تا 1863 در خذمت حربی بود. سالهای 1861-68 در جرنلهای «نرادنایی چتینی»، «گرماتیی»، «میرسکیی ویستنیک»، «چتینی دلیه سولدات» و غ. کار کرد. سالهای 1870-92 اوّلین محرر روزنامة …

مدرسة عبدالعزیزخان، یادگاری معماری عصر 17 در بخارا. سال 1652 در عهد عبدالعزیزخان ساخته شده است. در آن عنعنه‌ و کامیابیهای صنعت معماری تاجیک استفاده شده است. مدرسة عبدالعزیزخان از جهت بند و بست و آرایش از مدرسه‌های عنعنوی بخاراست. مدرسة عبدالعزیزخان پیشطاق کلان، گلدسته‌ها، حجره‌های دوآشیانة پیششان رواقبند، ایوانهای …

مدرس (madras) ، شهر بندری در جنوب هندوستان، در ساحل خلیج بنگاله. مرکز مأموری شتت تمیلند. اهالی‌اش 2470 خزار نفر (گ1971). یکی از کلانترین شهرهای هندوستان (بعد بمبه‌ای، دهلی و کلکتّه). مدرس-مرکز کلان صناعت، سودا، مالیه و مدنیّت مملکت. اوزیل مهم نقلیات. مدرس، کوچة ماونتراد. اراپارتش مینمبکّم نام دارد. کانال …

مدار جیرم آسمانی، مسیر جرم آسمانی در فضای کیهان. شکل مداری جرم آسمانی و سرعت حرکت آن با قوّة جاذبه، نیچونین با قوّة فیتار روشنایی، قلّه‌های الکترومگنیتی، مقاومت محیط، که در آن حرکت به عمل می‌آید، قوّه‌های مدّ و جذر، قوّه‌های ریکتیوی (در مورد حرکت یدرای کامیته‌ها) و غ. مویین …

«مدار-ال-افاضل» (نام دیگرش «فرهنگ مولانا الهداد سرهندی») ، فرهنگ تفسیری فارسی-تاجیکی، تألیف فیز ابن اسدولولما علیشیر سرهندی رفعت. سال تألیفش 1593. «مدار-ال-افاضل» از 28 باب (موافق مقدار حروف الفبای عربی) عبارت بوده، کلمه‌ها از روی حرف اوّل (باب) و از روی حرف آخر (فصل) مرتّب شده‌اند. در: «مدار-ال-افاضل» اساساً لغات …

مداین (یونانی ktesiphon، تیسفون) ، شهر قدیم در ساحل دریای دجله (نزدیکی ش. بغداد در عراق) از عصر 1 تا م. تا اوّل عصر 3 م. قرارگاه زمستانة پادشاهان اشکانی بود. از عصر 2 م. مداین را ریمیان یکچند مراتبه اشغال نموده‌اند. از سال 226/227 م. به پایتخت دولت ساسانیان …

مداوره، دیهه در س. ق. رودکی pیان پنجکینت، ولایت لنین‌‌آباد. تیرّ. کالخوز به نام رودکی. از مداوره تا مرکز س. ق. 8 کم، تا ریان 66 کم. اهالی‌اش 264 نفر (1981) ، تاجیکان. دیهه مکتب هشتساله، مگزین و آسیاب دارد. ساحه‌های اساسی خواجگی-چارواداری و تماکوکاری. زمینها از دریای عوریچ و …

مدم، دیهه در س. ق. عورمیتن ناحیة عینی، ولایت لنین‌‌آباد. تیرّ. کالخوز «ازبکیستن». از مدم تا مرکز س. ق 14 کم، تا ریان 48 کم؛ راه آسفالتپوش. اهالی‌اش 1138 نفر (1981) ، تاجیکان. دیهه مکتب میانه، کلوب، پونکت طبّی، شعبة علاقه، اوستاخانة دریدگری، 2 مگزین و غ. دارد. ساحه‌های خواجگی-غلّه‌کاری، …

مدزین (mazzini) جزیپّی (22. 6. 1805، گینویه-10. 3. 1872، پیزه) ، روالیوتسیانیر اتلیوی، دموکرات برجوزی، یکی از پیشوایان حرکت ملّی آزادی‌خواهی اتلیه، حقوق‌شناس. از سال 1827 اشتراکچی حرکت کربنریّها. سال 1830 به خاص گرفته شد. مدزین مجبور گردید، که اتلیّه را ترک کند. سال 1831 در مرسیل جمعیّت «اتلیة جوان» …

مدنیّت می‌گلیتی، نام عمومی چند مدنیّت آرشیالوگی دورة اینیالیت و عصر برنجی. عنصر خاص – آن ساختمان بناهای می‌گلیتی (انشائات از سنگهای کلان بنیادگردیده). تخمین می‌رود، که می‌گلیتهای قبیله‌های به هم خویش ساختند، که در ساحل بحرهای اروپای غربی می‌زیستند و بعد به جایهای دیگر کوچیده‌اند. این تخمین را تدقیقات …