بولینبغی عبّاس ابن ترخان (سال تولد نامعلوم-وفات 844) ، شایر فارس-تاجیک. موافق معلومات سرچشمهها، ابولینبغی از جملة اوّلین شاعرانیست، که به زبان فارسی-تاجیکی شعر گفته است. او ندیم برمه-کیان (خاندان قدیم تاجیکان در بلخ) بوده، با زبان عربی نیز شعر ایجاد میکرده است. مؤلف کتاب «ال-مسالیک و-ل-ممالک» ابن خردادبیه، که …
مفصلبولهسن شازیلی
بولهسن شازیلی علی ابن عبدالله مولکقب به تاجالدّین (1196، غمّارة تونیس-1258، صحرای ایزاب مصر) ، متصوّف مشهور عرب، مؤسس سلسلة شازیلیه. اییام جوانیاش در مصر گذشته، بعد مقیم شهر شازیلیة تونیس شد. اوّل به آموختن علوم شرعی پرداخته، سپس به تسوووف گراند. بولهسن شازیلی خانقاهنشین نبوده است و آداب و …
مفصلبولهسن خمدانی
بولهسن خمدانی موهمّد ابن عبدالملک ابن ابراهیم (1070-1127) ، تاریخشناس، جغرافیدان فارس-تاجیک. اجدادش از خراسان. یک مدّت در بغداد تاریخنویس دربار سلچوقیان عراق-سلطان موغیسالدّین محمود ثانی (1118-31) بود. اثر مشهورترینش «تکمیلة تاریخ طبری» بوده. ضمیمهای است به «تاریخ طبری». در کتاب خود به غیر از شرح گیاگرفی و تایاگرافی شهرهای …
مفصلبولهسن خرقانی
بولهسن خرقانی شیخ ابوالحسنعلی ابن احمد خرکانی (سال تولد نامعلوم-وفات 1034) ، عارف، شیخ متصوّف و شاعر فارس-تاجیک. پس از تحصیل علوم متداوله و رسیدن به ارشاد به امور تصوّف مشغول شده است. با کسب دهقانی روز میگذراند. در زمان زندگیاش در بینّ خاص و عام شهرتیار گردیده بود. موافق …
مفصلبولهسن سیمجوری
بولهسن سیمجوری موهمّد ابن ابراهیم ابن ابیم-ران (سال تولد نامعلوم-وفات 989، نیشاپور) ، سپهسالار خراسان در اخد سامانیان. ابوالحسنسیمجوری مجموعة نزدیک به سی سال در مقام سپهسالاری حکومت خراسان بود. تا زمان انتخاب او به وظیفة شهنگی نیشاپور (954) در دیوان بخارا فعالیت داشت. پس از قتل سپهسالار خراسان، مقام …
مفصلبولهسن پوشنگی
بولهسن پوشنگی علی ابن احمد ابن سهل (سال و جای تولد نامعلوم-959، نیشاپور) ، عارف و زاهد خراسان. از اهل پوشنگی هرات بود. زادگاه خود را در آوان جوانی ترک کرده در نیشاپور اقامت اختیار نمود. هنگام در هرات بودنش از ابوجعفر محمّد ابن عبدالرحمان و حسن ادریس انصاری و …
مفصلبولهسن آمیری
بولهسن آمیری موهممد ابن ابیزر نیشاپوری (نیشاپور، 913-992، همان جا) ، فیلسوف، منطقشناس و متصوّف خراسانی. در زادگاهش به تحصیل علوم دینی پرداخته، بعدها به بلخ سفر کرد و نزد دانشمند ابویزید بلخی به آموزش فلسفه پرداخت. بعد مرگ استادش به بخارا و از آن جا به چاچ آمد و …
مفصلبولهسن آغاجی
بولهسن آغاجی علی ابن الیاس، معروف به آگاجی یا اگجی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (عصر 10). جریان زندگی و فعالیّت شاعری او در زادگاهش بخارا گذشتهاسگ. بعد در علم و دانش و شاعری شهرت یافتن، او را سال 977 ب دربار شاه سامانی-نه ابنی منثور (حکمرانی …
مفصلبولعلای ششتری
بولعلای ششتری (سال تولد و وفات نامعلوم) ، شاعر فارس-تاجیک (عصر 10). جزئیات ترجمة حالش معلوم نیست. شاعران و ادیبان عصرهای 11-12 از او چون شاعر زبردست و توانا یاد کردهاند. مثلاً، منوچهری ابوالعلای ششتری را در یک شعرش از جملة شاعران زبردست اخد سامانیان نام برده است. ابوالعلای ششتری …
مفصلبولعلای مهارّی احمد ابن عبدالله ابن سولیمان
بولعلای مهارّی احمد ابن عبدالله ابن سولیمان (973، مهارّه، سوریه-1057) ، شاعر و فیلسوف عرب. در 4-سالگی بر اثر بیماری آبله نابینا شد. از 11-سالگی به شعر گفتن آغاز کرد. در نزد پدرش و دانشمندان دیگر آن زمان علمهای نحو و لغت، فقه، تاریخ، فلسفه، کلام، ادیان جهان، حساب و …
مفصل