بولبشر، بولبشر، در اساطیر مسلمانان نخستین آدم، که اوّلین کدخدای جهان به شمار میرود. مؤلف «فرق بین-ال-فیرق» ابدولقاهیر بغدادی سلسلة تمام پیغمبران را از 313 نفر عبارت میداند، که اوّلین آنها ابوالبشر و آخرینشان محمّد (س) است. «انسان قدیم» مانی، «آدم کدمون» یهودیان، «اخنوخ» ابرانیان و «مردوک» بابلیان نیز ابوالبشر …
مفصلبولبرکات بغدادی
بولبرکات بغدادی حبّتالله ابن علی ابن ملکا (سال تولد نامعلوم-وفات 1132، بلخ) ، فیلسوف و طبیب مشهور یهودیتبار مسلمان. در آوان جوانی از موسیل به بغداد آمده، در آن جا ماند. ابولبرکات بغدادی علم طب را در نزد ابوالحسنسعید آموخت. بعد کسب مهارت طبیبی به خذمت دربار خلفای عبّاسی درآمد …
مفصلبولبرکت محمّد وقایتالله بخارایی
بولبرکت محمّد وقایتالله بخارایی (سال تولد و وفات نامعلوم) ، خطّاط، زرگر و مُهرکن تاجیک (نیمة دوّم عصر 19-ابتدای عصر 20). در خوشنویسی مشهور زمانش بوده، تمام انواع خط نستعلیک را خیلی زیبا مینوشته است. از نمونة خط نستعلیق تنها «دیوان منتخب» قاری رحمتاللهه واضح (کتابتش 1901) به ما رسیده، …
مفصلبولبرکة فراقی
بولبرکة فیراقی (سال تولد نامعلوم، سمرقند-وفات 1507، همان جا) ، شاعر و دانشمند تاجیک. علوم متداولة دور را در زاد-گاهش آموخته، در شهرِ سبز، سمرقند، هرات، تبریز قاضیگی کرده است. موافیک معلومات منبعهای ادبی شاعر توانا، دارای استعداد بلند بوده است. به این هنر او پسرانش خواجه ییوب و بهاءالدّین …
مفصلبولبّاس تاش
بولبّاس تاش (سال تولد نامعلم-وفات 987) ، سپهسالار و والی خراسان در دورة سامانیان. پس از اهل ابوالحسنسیمجور با رخنمایی و حمایت ابولهوسین اتبی، بر مسند سپهسالاری خوراسان رسید و لقب «حسامودّوله» را مشرّف گردید. در زمان حکومت فخرودّولة دیلمی ابولبّاس تاش مدّتی والی آمول و بعداً حاکم استراباد و …
مفصلچینگیزخان
چینگیزخان (نام اسلیاش-تیموجین، تیموچین (تقر. 1155، موضع دیلپون-بالدن ساحل د. آنان-25. 8. 1227) ، اساسگذار دولت یگانة مغول، لشکرکش. تشکیلاتچی شورشهای ضبطکارانه به مقابل خلقهای آسیا و اوراپة شرقی. شورشهای او باعث خرابیها و محوشوی خلقها میگردیدند.
مفصلچیمزمین
چمزمین، چمتال، چمخاک، قَبَت بالایی زمنّ را گویند، که آن را ریشه و ریشپایه و نودة به هم پیچیدة رستنیهای بسیارساله فرا گرفتهاند. در چمزمین مادّههای آرگنیکی بسیارند. چمزمین به دشتهای بیکارخوابیده، زمینهای پرتاو، مرغزار و چراگاههای دریاباد، شبرزمین و غ. خاص است. چمزمین نظر به قَبَتهای پایانی زمین حاصلخیزتر …
مفصلچیلچوب
چیلچوب، یک دسته خیمچة جمعبسته را گویند، که با وهای کفک نشالّا را زده رسانند. درازی خیمچههای چلچوب تقر. 1 م بوده از نودههای سخت و بقوّت درخت میوهدار (اساساً توت) تییار میکنند. ا. مراداو.
مفصلچیلچراغ
چیلچراغ، چراغ در مقابل آیینة رخ یا قیردار گذاشته شده را گویند ،. که عکس وهای چندیپ چراغ را شباهت دارد. نیگ. نیز چراغ.
مفصلچکّه
چکّه، 1) یک نوع محصولات شیری را گویند. اساساً در ریسیوبلیکههای آسیای میانه و قزاقستان معمول است. جرغات را عادتاً به خلته انداخته به میخ میآویزند، که در نتیجه زرداب آن رفته، چکّه حاصل میشود. در بعضی محلها چکّه را از دوغ هم تییار میکنند. ویتامینها و مادّههای آرگنیکی جرغات …
مفصل