زیست شناسی

شیلپوق، نیگ. ترخامه.

شیلخ، شلخه، شولوخ، شلهه، سودقی، ترشک، ترشه، ترشدک، هومّاز، قو، قلدیرماه، سرخپایی، سرخچوبه (rumex) ، یک جنس گیاههای یکساله و بسیارساله‌ای است از عایلة تارانیها. پایهش راست، سخت، سبز، بعضاً سرختاب، کمشاخه (از 6 عام تا 2 م قد می‌کشد). در دنیا تقر. 200 نمود ش. معلوم است. در تاجیکستان …

شیلم، شلم، زینج، صمغ، شیرة چسپکیست، که هنگام کسلی و آسیبیابی پوست رستنی (خصوصاً بتّه و درختان میوه) به رویی برآمده شخ می‌شود. نیگ. نیز صمغ.

شیکستبندی، یک اصول طبابت استخوان شکسته (قبرغه، پا، دست و غ .) و علّت بندهاست. برای ش. گیپس یا شینه‌ها را استفاده می‌برند. نیگ. نیز ترومتالوژی.

شانیها (ctenophora) ، یک جنس هیوانات بیموهرة بهری را گویند، که به تیپ رودکاواکها منسوب است. ش.-را بعضاً به تیپ مستقل نیز جدا می‌کنند. بدنشان شفّاف است. ش. از دیگ. رودکاواکها با عضوهای حرکتشان فرق می‌کنند. غیر از این ش. نیمتاتسیت ندارند. تن ش. خلتشکل بوده، در یک نوگش دهان …

شیباغ، شیواک، ، یوشان (artemisia) ، جنس گیاههام 1-2 و بسیارساله و نیم‌بتّه‌ای است از عایلة مرکّبگولها. پایهش اکثراً سیرپشمک خاکستری بوده، تا 1، 5 م قد می‌کشد. برگش چاک-چاک، بعضاً یک‌لخت، گلش میده، بیشتر زرد یا سرختاب بنفش. ش. بیش از 400 نمود است. اساساً در منطقة اقلیمش معتدل …

شیبا، مارهای شیبا (viperi-dae) ، یک نوع مار زهرداریست؛ از روی تصنیف علمی یک عایلة مارهای زهردار را نیز گویند. استخوان جاغ بالای مارهای شیبا کوتاه و حرکتناک بوده، در آخرشش یک یا دو دندان کلان نیچشکل دارد، که به غدودهای زهربرار پیوست است. ش. 10 جنس دارد، که قریب …

شیکمب، شکمبه، اشکمبه، قسم اوّل و از همه کلان معدة هیوانات جاونده را گویند، که قریب تمام طرف چپ جوف شکم را در بر می‌گیرد. حجم ش.-ا هیوان بالغ به 4/5 حصّة ‌حجم تمام معده برابر است. دیوارة ش. از قَبَتهای بیرونی (سیرازی) ، میانه (موشکی) و درونی (لعابپرده) ترکیب …

شیکم، بطن، قسم به حل آدم را گویند، که از جوف (خالیگی) و دیواره‌های آن عبارت است. دیوارة ش.-را پوست، موشک، اپانیوراز، فستسیه‌ها تشکیل می‌دهند، که از عقب با ستون‌مهره پیوست شده‌اند. از پیش و پهلو باشد، با قبرغهها و قسماً با قفس سینه پیوست می‌باشد. از سر سینه تا …

شیاف، یک نوع دارو (وزنش از 0، 5 تا 1 گ)؛ در حرارت مقرّر سخت، ولی از تأثیر گرمی بدن ملایم و آب می‌شود. آن را از داروهای گوناگون و روغن ککو تییار می‌کنند. ش.-را به رودة راست یا مهبل داخل می‌کنند.