زیست شناسی

ترشکیها، شبدرترشکیها (آخlidaciae) ، یک عایلة رستنیهای دوپلّگی را گویند، که اساساً گیاهها، بعضی نیم‌بتّه و بتّه‌ها و درختان خرد را در بر می‌گیرند. برگ آنها پنجشکل یا پرمانند بوده، در شاخ و نوده‌ها په‌ای در هم جایی گرفته‌اند. گل دوجنسه، میوة «چارمغزک» دارند. تورشکیها رستنیهای دارویی، عسل‌آور و غذایند. …

ترشک، 1) آکسیلیس، نام عمومی یکچند نوع گیاه را گویند (نگرید نیز شبدرترشک، شلخه) ، 2)     یک نوع سیب سرخ جایداریست. مخسوسن در بعضی ناحیه‌های وادی فرغانه معمول است. عادتاً هر نوع میوه‌ای را، که طعم ترش دارد، «ترشک» می‌گویند؛ 3) اشتک و زردآلوقاق بیدانک را گویند.

تورف، نگرید ترب.

ترنج، تورونگ، اتروج، اترونج، 1) موتک، تسیتران، تسیترت (سitrus) ، بتّه یا درخت خردیست از جنس citrus (عایلة سودابها). تا ز م قد می‌کشد. شاخش خاردار، برگش درازرویه دمچه‌دار، گلش سفید، میوه‌اش کلان (درازی‌اش 12-14 سم، برش 8-10 سم) ، درازرویه، گرده ا کولچشکل، پوستش خیلی غفس (2-5 سم) ، …

تورانغ و، تورانغه، درختیست از جنس سفیدار. دو نمود تورانغ و (تورانغوی کبودبرگ و تورانغوی آریان) معلوم است. تورانغوی کبودبرگ (رارulus رruinosa، نگرید رسم) درخت کلان سیرشاخ و برگیست، که تا 15-38 م قد می‌کشد؛ اساساً در توغیزار (ساحل دریاهای سر، ام و و غیره، موضعهای تاجیکستان جنوبی و شرقی، …

تُرنه، کلنگ (gruidae) ، یک نوع پرّندة کلان‌جثّه را گویند، که پا، گردن و نولش دراز است؛ از روی تصنیفات علمی یک عایلة پرّندهاست. قدش 90-155 سم. ساق پایهش بی‌پر، دومش کوتاه. رنگ پر و بال تُرنة نرینه و مادینه یک خیل است. تُرنیها آواز بلند دارند. اساساً در جایهای …

تولیریمیه، شدیدتریه بیماری سرایتی هیوانات و آدم، که باکتریة تrancisella tularensis به وجود و می‌آرد. منبة سرایت اساساً یورمانهای کسل می‌باشند. تولیریمیه در شمه، ا.ج.ش.س.، کنده، ژاپن، شویتسیه، نارویگیه، فرنتسیه و دیگر مملکتهای نیمکرة شمالی دچار می‌شود. تولیریمیه به آدم بی‌واسطه از خاینده‌ها و خرگوشهای کسل یا مُرده یا به …

تولک، پوستپرتایی موسمی هیوانات. بی‌مهرگان (خرچنگشکلها، چلپا، حشرات و دیگر بغوم‌پایها، اینچنین بعضی کرمها و غیره) هنگام تولک پوست کهنه را پرتافته، پوست نو می‌برارند، که این شرط اساسی انکشاف ارگانیزم می‌باشد. تولک حشرات بیشتر زیر تأثیر غدود تولک-ایکدیزان صورت می‌گیرد. تولک مهره‌داران-آبخاکیها، خزنده‌ها (بدون تمساحها و اکثر سنگ‌پشتهایی، که …

توگمچگولها، موبافکها (مlvasias) ، عایلة رستنیهاست، که گیاههای یک یا بسیارساله، بعضی بتّه و درختاد را متّحد می‌کند. در تاجیکستان 21 نمود توگمچگولها می‌روید. اکثر آنها (مثلاً، توگمچگول، گل خیری و غیره) گیاههای یک یا بسیارسالة خودرویند. توگمچگولها اهمیت کلان اقتصادی دارند. پخته نیز به توگمچگولها منسوب است. گ. ک. …

توگمچگول آبی (nuphar) ، یک جنس رستنیهای آبی را گویند. از ژوئن تا سپتامبر گل می‌کند. عادتاً در حوض، کول، دلریاهای سستجریان می‌سبزد. در ا.ج.ش.س. 2 نمود توگمچگول آبی وامیخورد. مخصوصاً توگمچگول آبی زرد (n/lutea) در تالاب و دریاهای سستجریان فراوان است. توگمچگول آبی زرد گیاه دارویست. تیره‌ماه ریشپایه آن …