زیست شناسی

خینجک، پستخسک (رistasia mutica) ، درخت خودرویست از جنان پسته (عایلة تتومیها). درخت سیرشاخ و سیربرگ بوده، 8-20 م قد می‌کشد. برگش پرمانند، مرکّب (از 5-9 برگچه عبارت)؛ برگچه‌اش بیزشکل یا درازرویه (3-5 سم). میوه‌اش میده (دیمیترش 0، 5-0، 8 سم) ، سرختاب، ناخوردنیست. خینجک (شاخچة میوه‌دار). مگزش را بعد …

خیماسینتیز (از خیما… و سنتز) ، خیمالیتاوتاترافیه، جریانیست، که هنگام آن بعضی باکتریه‌ها از حساب انرژیة آکسیدشوی پیوستهای ناارگنیک (امّیک، هیدروژن، پیوستهای سلفور و غیره) از دواکسید کربن مادّه‌های آرگنیکی حاصل می‌کنند. باکتریه‌های خیماسینتیزکننده، رستنیها و میکربهای فاتاسیلتیزکننده گروه ارگانیزمهای اوتاترافیند (ارگانیزمهایی، که از مادّه‌های ناارگنیکی-آب، گاز کربنت، پیوستهای ناارگنیکی …

خیماریسیپتارها (از خیما… و ریسیپتارها) ، هوجیره‌های حسّاس مخصوص یا قسم هوجیره (مثلاً، نوگ عصب) را گویند، که توسط آنها ارگانیزم هیوانات و آدم از انگیزنده‌های شیمیایی، از جمله تغییرات مبادلة مادّه‌ها باخبر می‌شود.

خشخاشیها، کوکناریها (ررvیگسیه‌ای) ، یک عایلة رستنیهای دوپلّه را گویند. xشخاشیها اساساً گیاههای یکساله و بسیارساله، بعضاً نیم‌بتّه و بتّه و درختان خرد (مثلاً dedromekon، واسّاnia اگborea) می‌شوند. در عضوهای خشخاشیها شیرة شیرمانند حاصل می‌شود. xشخاشیها عادتاً گلهای کلان، 4-6 (بعضاً تا 16)-برگه، غوزة سیرتوخم و تخم میده دارند. xشخاشیها …

خشخاش، کوکنار (رگraver somniferum) یک نوع گیاه، که خصوصیت نشئه‌بخشی و خواب‌آوری دارد، از تخمش روغن می‌کشند و از شیره‌اش تریاک می‌گیرند؛ موافق تصنیفات باتنیکی رستنی یکساله و زهرناکیست منسوب عایلة خشخاشیها. پایهش راست (تا 150 سم قد می‌کشد) ، سیربرگ. گلش خشخاش و غوزة آن کلان قدحشکل خوش‌رنگ سفید، …

خرس (ursidae) ، یک نوع هیوان درّنده را گویند. بنا به تصنیفات زاالاگی خرس یک عایلة شیرخورهاست. درازی‌اش 1، 5-3 م، وزنش از 60 تا 700 کگ. 7 نمود خرس   (اینکدار، لبدراز، ملیی، هیمالیای، ملّه، سفید و بریبل) معلوم است. کسر آنها در ناحیه‌های نیمکرة شمالی مسکن شده‌اند، فقط …

خچیر، استر، هیوان دورگة خانگیی را گویند، که از جفت شدن بیتل و نرخر پیدا می‌شود. تا 40 سال عمر می‌بیند. xچیر عادتاً بی نسل است. در ا.ج.ش.س. خچیر را در کوکز و آسیای میانه ماپرورند.

خیرنایی، نایی، ناینفس، یک قسم راه نفس هیوانات مهره‌دار و آدم را گویند، که در بین حنجره (حلقوم) و برانخها جایی گرفته است. درازی خیرنایی به درازی گردن متناسب راست و به درازی برانخها متناسب چپ است. سکیلیت خیرنایی در خزنده‌ها از حلقهای و نیم‌حلقه‌های تغایکی، در پرّندگان عادتاً از …

خفقان، (اstma سگdiale) ، یک نوع علامت بیماریست، که هنگام خروج آن نفسکشی دشوار می‌گردد. xفکان در نتیجة نارسایی‌های شدید معدچة چپ دل، کسلی گیپیرتانیه (غلیان خون) ، انفرکت، میاکرد، کردیاسکلیراز، نقص دل، نیفریت مزمن و غیره به عمل می‌آید. بیشتر کهنسالان به خفکان گرفتار می‌شوند. در وقت خفکان رنگ …

خنگبید، نام دیگر انگت.