وقیانوس هند

اقیانوس هند، از جهت بزرگی بعد اقیانوسهای آرام و اتلنتیک سوّمین اقیانوس کورة زمین است. کیسم زیادش در نیمکرة جنوب واقع گردیده، آن را از شمال قطعة آسیا، از غرب افریکه، از شرق استرالیا و از جنوب انترکتیده احاطه کرده‌اند. مساحتش یکجایه با بحرها 74، 9 ملن کم2، حجم آب 291، 9 ملن کم3، چقوری‌اش به حساب میانه 3897 م. بحرها و خلیجهای کلانش: بهر سرخ، بهر عرب، خلیج فارس، بهر اندمن، خلیج بنگالی، خلیج کلان استرالیا. قطارکوه زیرآبی هند مرکزی اقیانوس را به قسمهای نه چندان چقور غربی (جزیره‌هایش: مدگسکر، سه‌ایشیل، امیرنت، مسکرین و غیره) و نسبتاً چقور شرقی (جای از همه چقورش ناوة زاند-7209 م در جنوبتر جزیرة یوه) تقسیم می‌کند.

در قعر اقیانوس قطارکوهها، تپّه‌های طولانی و خمیها (اوسترلیة غربی، افریکه و انترکتیده و غیره) موجودند. توکابه‌های نزدیساهیلی-شیلفها نیفت و گاز (خلیج فارس) „ و منطقه‌های ریفتی (کفیده‌های کلان قعر اقیانوس) معدنهای خرام، آهن، منگن، مس و غیره دارند. اقلیم قسم شمالی اقیانوس هند مسّانیست، در ارزهای تراپیکی و سوبتراپیکی قسم جنوبی بادهای سخت پسستی می‌وزند؛ در ارزهای معتدل طوفانهای پرزور به عمل می‌آیند. حرارت آب سطح اساساً بیش از 20°س و در کنار جنوب اقیانوس از آ°س پست‌تر است. یخها اساساً در ارزهای انترکتیکی به وجود آمده، بهاران باد و جریان آب یخپاره‌ها را تا 65-68° ا. ج. پراکنده می‌کنند. شوری آب از 32 تا 36، 5%ا (در بهر سرخ تا 41%ر) است. در آبهای نزدیساهیل ماهی و در جنوب اقیانوس کیت شکار می‌کنند. کلانترین بندرها: ادن، بمبه‌ای، کلکتّه، کراچی، چیتت؛ گانگ، کالامبا، رنگون، بندر ماشهر، بسره، فا، داروسّلام، فریمنتل، دوربن.