تیاریمة عکس

تیاریمة عکس، تیاریمه‌ای را گویند، که شرطش خلاصة تیاریمة ابتدایی (راسته) بوده، خلاصه‌اش شرط آن است. تیاریمة ابتدایی برعکس تیاریمة عکس می‌باشد. مثلاً، تیاریمه‌های: «اگر دو کنج سه‌کنجه برابر باشند، آن گاه بسّیکتریسة آنها به همدیگر برابرند» و «اگر دو بسّیکتریسة سه‌کنجه برابر باشند، آن گاه کنجهای موافق به هم برابرند» برعکس همدیگرند. از درستی یگان تیاریمه، عموماً، درستی تیاریمة عکس آن برنمی‌آید. مثلاً، تیاریمة «اگر عدد به 6 تقسیم شود، آن به 3 هم تقسیم می‌شود» درست است، ولی تیاریمة عکس «اگر عدد به 3 تقسیم شود، آن به 6 تقسیم می‌شود» نادرست می‌باشد. تیاریمة عکس به تیاریمة مقابل تیاریمة راسته، یعنی به تیاریمی برابرقووه است، که در آن شرط و خلاصة تیاریمة راست به اکار آن عوض شده است. از همین سبب تیاریمة راسته به تیاریمة مقابل تیاریمة عکس، یعنی به تیاریمة: «اگر خلاصة تیاریمة راسته نادرست باشد، پس شرط آن هم نادرست است»، برابرقووه می‌باشد. اصول معمول «از برعکسش اثبات نمودن تیاریمه‌ها» محض به عوض نمودن تیاریمة راسته با تیاریمة عکس اساس یافته است.

ه. قرباناو.