تئاتر درمة موسیقی کانیبادام به نام ت. فاضلاوه کالّیکتیو ایجادی، یکی از کهنهتری تئاترهای بینیریانی ریسپوبلیکه است، که سال 1930 در زمینة دستة هوسکاران صنعت (سال 1919 در نزد شعبة معارف خلق تشکیل یافته بود) تأسیس شد. سال 1931 تئاتر «حلیمه» غ. ظفری را به صحنه گذاشت. پس از پیدایش تئاتر کسب اثرهای زیرین به صحنه گذاشته شدند: «نیرنگهای میسره» ه. همزه، «گلسره» ک یشین، «غالبیت» ن ر. جلیل، «داخونده» ج. اکرامی (در اساس رمان س. عینی) ، «کُمسومولان» م. سعیداو، «عرش این-مالالان“ و. حاجباکاو و غیره. در تشکیل تئاتر حصّة موسیقینواز ن. عظیماو کلان است.
در کار به صحنهگذاری و تهیة سپیکتکلهای اوّلین ارتستان تئاتر ب. نعمتاف، م. غفّاراف، ه. قاسماف فعالانه اشتراک داشتند. برای رونق ایجادی کالّیکتیو حصّة ریجیسّیاران تئاتر ر. رازقاو و س. خالمتاو زیاد است. ارتیست خلقی ا.ج.ش.س. تحفه فاضلاوه، ارتستان خذمتنشاندادة رسّ تاجیکستان لطافت عارفاوه، کیمسن محکماو و دیگران راه ایجادی خود را از صحنة همین تئاتر آغاز نمودهاند. در تئاتر ارتستان نام به مانندن ش. قادراوه، ت. عارفاوه، س. اشوراوه، ک. دوستمتاوه، ش. کریماوه، ب. جورهیف، گ. شادییف، ا. نعمتاف و غیره به کمال رسیدهاند. حالا (1986) در تئاتر برابر ارتستان کهنسال م. قادراو و م. ایرگشیوه، ارتستان خذمتنشاندادة رسّ تاجیکستان ا. محمّدجانافه، د. بهراماوه و ارتستان بامهارت ب. صادقاو، ا. احمداو، م. مختاراف، x. شریپاو، ریجیسّیار س. خالقاو و دیگران کار میکوتند. رینیرتور تئاتر بایی و رنگین است: «عاریت» م. حلیماوه، «تحفه»، «وجدان» حاجی صادق، «کوچهباغ عاشقان» ا. شکوهی، «سرود کوهساران» غ. عبدالله، «سرّ دلها» د. رحماناف، («ماجرای امتحان» ا. عطابایف، «عشق عرب» ا. پ. میرکمی و غیره. از سال 1977 سرّیجیسیار تئاتر م. هیدراف است. کالّیکتیو ایجادی تئاتر بسیار وقت به شهر و ریانهای همسایه، کالخوز و ساوخازها با سپیکتکلهای نو و پراگرمّههای کانتسیرتی سفر هنری میکند.
دبیات: نوردجناو ن. x. استاری تدجیکسکاگا ساویتستسکاگا تئاتره، دوشنبه، 1987. ن. اسلماو.