سوریه

سوریه، ریسپوبلیکة عرب سوریه دولتیست در آسیای غربی. از غرب با بهر میانزمین احاطه است. مساحتش 185، 2 هزار کم2. اهالی‌اش 10، 9 ملن نفر (1984) ، اساساً عربها (عربهای سوریه). زبان رسمی-عربی. دین حکمران-اسلام. پایتختش شهر دمیشق. سردار دولت-پرزیدنت. آرگن عالی قانون‌برآر-شورای خلقی. سطح مملکت اساساً هموار. حرارت میانة ژانویه 4-120س، ژوئیه 26-330س. بارشات سالانه 100-300 مدگ، در کوهها تا 1500 مّ. دریای کلانش فرات. لندشفتش اساساً نیمبییابانی و بیابانیست.

در اوّل هزارة 2-یوم تا میلاد در حدود سوریه دولتهای ابتدایی صنف وجود داشتند. از میانة هزارة 2-یوم پیش از میلاد تا سالهای 30 عصر 7-ام میلادی. سوریه پی هم به هیت دولتهای کلان شرق نزدیک (مصر قدیم، پادشاهی خیتّ، دولتهای میتانیان، آشور، پادشاهی بابلستان نو، دولت هخامنشیان) داخل می‌شد. منبعد یک قسم امپراتوری اسکندر مقدونی، دولت سیلیوکیان و امپراتوریهای ریم و ویزنتیه بود. سالهای 30 عصر 7 به هیت خلافت عرب داخل شد؛ سالهای 661-750 به مرکزیسیاسی و مدنی خلافت امویان تبدل یافت. در عصر 10-ابتدای عصر 16 حدود سوریه در تصرّف حاکمان عرب، مصریان، ترک و صلیب‌داران ماند. سالهای 1516-1918 در هیت امپراتوری عثمانیه بود. سالهای 1920-43 تابع فرنتسیه گردید. برآمدهای آزادیهاهی در ابتدای سالهای 20 به شورش ملّی سوریه (1925-37) تبدل یافت. سوریه 1924 پرتیة کامونیستی سوریه (پکس) تأسیس گردید. از دسامبر سال 1943 سوریه دولت مستقل است. سالهای 1958-61 در هیت ریسپوبلیکة متّحدة عرب. از مارت 1963 در سر حاکمیت پرتیة تجدد ساتسیلیستی عرب (پتسه، یا بعث) ، از سال 1966 قنات چپ همین پرتیه، که بعد سال 1970 موقع خود را مستحکم کرد. سال 1972 با اشتراک پرتیة تجدد ساتسیلیستی عرب، پرتیة کامونیستی سوریه و دیگر پرتیه‌ها فرانت ملّی ترقّیپرور تأسیس یافت، که آن راه دگرگونیهای اجتماعی و اقتصادی پراگریسایوی را پیش گرفت؛ به این راه قوّه‌های راست مقابلت نشان می‌دهند. ژوئن 1967 اسرائیل به سوریه هجوم کرده، تیپّزار جلان را ضبط نمود (یک قسم تیپّزار اکتبر 1973 بعد عملیات حربی آزاد کرده شد). سال 1980 سوریه با ا.ج.ش.س. سازشنامة دوست و همکاری بست. سوریه از سال 1944 با ا.ج.ش.س. علاقة دیپلماتی دارد.

سوریه مملکت اگرری بوده، صناعتش تارفت ترقّی می‌کند. سیکتار دولتی بیش از 65% محصولات ملّی داخلی را می‌دهد. ا.ج.ش.س. و دیگر مملکتهای سوسیالیستی به سوریه یاری اقتصادی و تکنیک می‌رسانند. زمینهای کارم قریب 9 ملن گه. اساساً گندم، جو، زراعت لوبیاگی، پخته، تماکو می‌کارند. باغ و طاق‌داری نیز رواج یافته است. گوسفند، بز، گاو می‌پرورند. ساحه‌های صناعتش: بافندگی، خوراکواری، مصالح بناکاری، استخراج و کارکرد نیفت. طول عمومی راه آهن 2، 2 هزار کم، رههای اتومبیلگرد-19، 5 هزار کم (1983). توسط قبورهای نیفت‌گذر، که از حدود مملکت می‌گذرند (مهمترینشان: بنییس، ترتوس، لتکیه) ، نیفت عراق و عربستان سودی را تا بندرهای بهر میانزمین می‌برند. به خارجه نیفت، محصولات نیفت، پخته، پشم، تماکو می‌برارد. شریکان تجارتی‌اش: ریسّپوبلیکة فیلیرتیوی ژرمنیه، شتتهای متّحدة امریکا، اتلیه، فرنتسیه، ا.ج.ش.س. و دیگر مملکتهای ساتسیلیستی. واحد پول-فونت سوریه.