شیلّیر ااهنّ فریدریخ

شیلّیر (schiller) ااهنّ فریدریخ (10. 11. 1759، مربخ نیکر-9. 5. 1805، وییمر) ، شاعر و دراماتورگ نیمیس، نظریاتچی صنعت معارف‌پروری، برابر گ. ه. لیسّینگ و ا. و. گیاتی اساس‌گذار ادبیات کلاسیکی نیمیس است. روح عصیان و آزادی‌خواهی، حفظ قدر و منزلت انسان، نفرت داشتن به ترتیبات فئودالی خصوصیت درمه‌های در اییام جوانی نوشته‌اش می‌باشند («راهزنان»، 1781؛ «سوء قصد فییسکا»، 1783؛ «مکر و محبّت»، 1784). برخورد آرزو و ارمانهای معارف‌پروران با واقعیت زندگی، توجّه به رویدادهای اجتماعی گذشته باعث افزودن دراماتیزم فاجعه‌های ش. «دان کرلاس» (1783-87) ، «مریه ستیورت» (1801) و غ. گردیدند. فاجعه‌های مذکور، درمة خلقی «ویلدیلم تیلّ» (4804) اساس نظریة ش.-را در بارة «تربیة استتیک» تشکیل داده‌اند. «تربیة استتیک» را ش. یک واسطة عاقلانة تنظیم ساخت اجتماعی می‌دانست.

اجادیات ش. به تئاتر و دراماتورگیة جهان تأثیر رسانیده است. به زبان تاجیکی شعرهایش ترجمه شده‌اند. «مکر و محبّت» در تئاترهای تاجیک نمایش داده می‌شود.