«شفا-ال-علیل»

«شفا-ال-علیل» ه‌اسر کهال ابید‌الله در باب طبّ، که س. 1598 به زبان فارسی تألیف شده است. اثر از سرسخن و 18 باب عبارت است، که در یک باب به یکچند فصل جدا می‌شود. سرسخن اثر به اهمیت طبّ و وظیفه‌های طبیبان بخشیده شده است. باب یکم در بارة ساخت مینه و اهمیت آن، سببهای پیدایش درد cap و اصولهای معالجة ای بحث می‌کند. باب دوّم به چشم و ساخت آن، امراض چشم و اصولهای پیشگیری و معالجة آن عاید است. باب سوّم در معرفت امراض گش، بینی و دهان، از جمله درد دندان و زبان، اصولهای دوای آنها بوده، در باب چهارم عاید به درد گل و و معالجة آن سخن می‌رود. در باب پنجم امراض دل و معالجة آن، در باب ششم، هفتم و هشتم ساخت عضوهای هاضمه، دیگر، تلخه‌دان، معده، روده و کسلی و معالجة آنها، باب نهم مسئله‌های امراض حرام‌مغز، باب دهم (8 فصل دارد) عاید به درد شاشه‌دان معلومات می‌دهد. بابهای منبعدة اثر در بارة درد بند دست و پایی، تشخیص امراض پوست بدن، معالجة زخم بدن، بیماریهای کودکان، ورجه و غ. بحث می‌کند. در قسم خلاصه مؤلف در بارة بحرانها، سببهای فوت بیماران، سکتة قلب و غ. معلومات می‌دهد. دستخط «ش.» تحت رقم 2611 در این-ت شرق‌شناسی اف رسّ ازب. محفوظ است.

ت. احمداو.