راکفیلّیرها

راکفیلّیرها (rockefeller) ، یکی از گروههای کلانترین مالیوی و صناعتی ایالات متحدة امریکا. اساس اقتدار راکفیلّیرها درآمد نیفت است. سال 1870 جان د. راکفیلّیر کلان (1839-1937) شرکت «ستندرد آیل» را برپا نمود، که آن آخر عصر 19 تقطیر، کارکرد، فروش و محصولات نیفت) ایالات متحدة امریکا-را ماناپالیه کرد. سالهای 20 این گروه در بین هشت گروه کلانترین ایالات متحدة امریکا بعد گروه مارگنوا جای 2-یوم را گرفت. پس از جنگ دوّم جهان (1939-1945) راکفیلّیرها دایرة نفوذ خود را خیلی وسیع کردند. در ابتدای سالهای 70 مبلغ مبادلات گروه به 124، 6 ملرد دلار رسید. مرکز امپراتوری صناعتی و مالیوی راکفیلّیرها مثل پیشتره ماناپالیة «ستندرد آیل کامپن» (نیو-دجیرس) ، که آن سال 1972 «ایکسان» نام گرفت، اینچنین بنک کلان تجارتی «چییز منختّن بنک» می‌باشد. بنک از جهت مبلغ معاملاتی در بین 50 بنک تجارتی ایالات متحدة امریکا جای 3-یوم را اشغال می‌کند. گوروه راکفیلّیرها شبکة سیرساحة مؤسسه‌های کریدیتی مالیوی (بنکها، شرکتهای سغرته و دیگر مؤسسه‌های مالیوی) دارد. راکفیلّیرها کار بنک تجارتی «کیمیکل نیو یارک کارپارییشین» و دو شرکت سغرتة «ایکویتییل لیف» و «متراپالیتین لیف» فا نیز نظارت می‌کند. ساخت گروه راکفیلّیرها در نتیجة انکشاف کاپیتالیزم دولتی و ماناپالیستی و روالوتسیة علمی و تکنیکی خیلی تغییر یافت. راکفیلّیرها نه فقط صناعت نیفت و بنکها، اینچنین شرکتهای سیر‌شمار ماشینسازی، الکتروتیخنیکی و صناعت خوراکواری را نیز انحصار کرده‌اند. ولی اساس اقتدار مالیوی گروه راکفیلّیرها را شرکت نیفت «ایکساو» تشکیل می‌دهد. درآمد سالانة آن به 1، 5 ملرد دلار می‌رسد. گوروه راکفیلّیرها همراه دیگر گروههای مالیوی ایالات متحدة امریکا کار یک، قطار اتّحادیه‌های کلانترین امریکا («امیریکن تلفن ایند تلگراف»، «انتیرناشانل بیزنس مشینی»، «ویستیپگوز الکتریک»، «مک-دانّیلّ-دوگلس ایرکرفت») و کلانترین بنکهای انویستیتسیانی («ستاون ایند اابستیر» و «فیارست باستان کرپارییشین») را نظارت می‌کند. در ابتدای سالهای 70 به این گروه پنج پسر جان راکفیلّیر خرد راهبری می‌کردند. موافق معلومات امیریکایان مال و ملک شخصی عایلة راکفیلّیرها تقریباً به 4-10 ملرد دلار می‌رسد. رل مرکز تشکیلی کاپیتالهای عایلوی را شرکت «راکفیلّیر برزیرس انکارپارییتید» اجرا می‌کند، که آن سال 1946 تشکیل یافته است. منبة درآمد مالیوی و صناعتی راکفیلّیرها در تمام ناحیه‌های دنیا موجود است. راکفیلّیرها به حیات سیاسی ایالات متحدة امریکا و پیش از دمه به انتخاب پرزیدنت و اعضایان کانگریسّ تأثیر کلان می‌رساند.
د .: فُرسینکا ا. ، دینستیه راکفیلّیراف، م. ، 1970؛ جوکاو ا. ف. ،  سترخاوыی ماناپالی و ایکانامیکه سشه، م. ، 1971؛ بیگلاو ا. ، سشه: سابستوین-ناست ا ولست، م. ، 1971.