ریوالیوتسیة اسپنیه

ریوالیوتسیة اسپنیی (1931-39) ، روالوتسییی، که در رفت آن در اسپنیه ریسپوبلیکة دموکراتی تیپ نو تشکیل شده، بعضی جهتهای اساسیترین دموکراتیة خلقی را در خود تجسم می‌کرد. جهتهای خاص روالوتسیة اسپیه به اندازه‌ای به علامتهای خاص انکشاف تاریخ مملکت وابسته بودند. ضدیت بین زمینداران و دایره‌های مالیوی و نارضایی خلق اسپن در عرفة روالوتسیه اساس مبارزة سیاسی را تشکیل می‌کرد. بحران اقتصادی، که در میانة سالهای 30 اسپنیّه را فرا گرفت، ضدیتهایه اجتماعی و سیاسی را در مملکت تیز و تند کرد. در اسپنیه کارپرتایهای سیاسی، بلواهای دهقانان اوج گرفتند. در نتیجه آوریل 1931 مطلقیت سرنگون شده، عایلة شاه به خارجه فرار کرد. اسپنیه ریسپوبلیکه اعلان شد. ه و-کمت موقتی تشکیل یافت، حاکمیت را برجوزیة میده به دست گرفت. 9 دسامبر 1931 کانستیتوتسیة ریسپوبلیکوی قبول گردیده، کلیسا از دولت جدا کرده شده، ملکهای آن مصادره گردید. سال 1932 در بارة اصلاحات زمی قانون نیمکاره‌ای قبول گردید. امّا قسم اساسی دهقانان بی زمین ماند. شورشهای دهقانان قطع نگردیدند. سال 1933 بحران سیاسی سر زده، پرتیة ریسپوبلیکچیای به گروههای خرد جدا گردید، پارلمنت پراکنده شد و در انتخابات قوّه‌های ارتجاعی بیشتر آواز گرفتند. حکومت نو با سرداری لیرّوس ترتیبات دموکراتی را برهم دادنی شد. عامّة محنتکشان به حمایه ریسپوبلیکه برخاست. اکتبر 1934 در استوریه، کتلانیه، مدرید و دیگر شهرها شورش ضدفشیستی پرولتاریت سر زد. دسامبر 1935 حکومت ارتجاعی به فشار عامّة خلق تاب آورده نتوانسته به استعفا برآمد. ژانویه 1936 قوّه‌های ضدفشیستی با راهبری پرتیة کمونیستی فرانت خلقی تشکیل کردند. در انتیخا-بات 16 فوریه فرانت خلقی غلبه کرد. حکومت ریسپوبلیکوی تشکیل یافته، اسپنیه باز راه دموکراتی ترقّیات را پیش گرفت. این وضعیت امپریالیزم بینلخلقی را به تشویش گذاشت. ژوئیة 1936 دایرة ارتجاعی مملکت به فاشیستان ژرمنیه و اتلیه تکیه نموده، عصیان برداشت. در برسیلانه و مدرید عصیان زود پخش کرده شد. اتلیه و ژرمنیه با بهانة یاری به عصیانگران تجاوز آشکارا سر کردند. اتلیه 150 هزار سولدات، کشتیهای زیرآبی، بسیار سمالیات، ژرمنیه تکنیکة نوترین حربی، هزاران آفیسیران را به اسپنیه فرستادند. شتتهای متّحدة امریکا به سرکردة ارتجاعیون اسپنیه فرنکا سوزشواری، ماشینهای بارکش فروخت. انگلیه و فرنسیه سیاست «بی‌طرفی» را پیش گرفته به شکستخوری ریسپوبلیکة اسپنیه مساعدت نمودند. سایوز ساویتسکیخ ساتسیلیستیچیسکیخ ریسپوبلیک ا.ج.ش.س. و دیگر قوّه‌های دموکراتی تمام جهان به ریسپوبلیکة اسپنیه دست یاری دراز کردند، بسیار فدائیان در بریگده‌های اینترناسیونالی در یک صف با اسپنیها به مقابل فاشیستان جنگیدند. خلق اسپن در شرایط وزنین از 17 ژوئیة 1936 تا 1 آوریل 1939 مردانه‌وار جنگید، ولی بر تجاوزکاران با تکنیکة حربی زمانوی مسلّح غلبه کرده نتوانست. مارت 1939 در اسپنیه ژنرال فرنکا به سر حاکمیت آمد.