پیپتیدها

پیپتیدها (از یون. ریرtos-هضمشده، پخته شده) ، مادّه‌های آرگنیکی، که از باقیماندة امیناکیسلاته‌های یک‌خِله یا گوناگون با بند پیپتیدی پیوسته عبارتند. از روی مقدار باقیمایدة امیناکیسلاته‌ها پیپتیدها چند خیل می‌شوند؛ د-، تر-، تیتره-و پالیپیپتیدها. مقدار کم پیپتیدهای خردمالیکوله قریب در تمام هوجیره‌های زییده موجودند.

بعزی گارمانخا (انسولین، گارمان ادریناکارتیکاتراپی، گلیوکگان، وزاپریسّین، آکسیتاتسین) ، آنتی‌بیوتیکها (گرمیسیدین، بتسیلّین) ، انگیاتینزین و کینینهای ترکیب پلزمة خون و دیگر مادّه‌های فعال بیولوگی به پیپتیدها منسوبند. مالیکولة پیپتیدها ساخت خطّی یا شاخه-شاخه داشته، از یک طرف، با گروه امین (- nh2) ، از طرف دیگر با کرباکسیل (- ساان) تمام می‌شود. پیپتیدهای زنجیرشان سربسته-س ا ک ل آ پ ا پ تیدها نیز معلومند. پ. اپتیدها خاصیت امفاتیری دارند؛ در آب و عشقارها نغز، امّا در حل‌کننده‌های آر­گنیکی بد حل می‌شوند.

پیپتیدها از امیناکیسلاته‌ها یا هنگام تنجزیة فیرمینتتیوی سفیده‌ها در هوجیرة زنده حاصل می‌گردند. اکثر پیپتیدهای طبیعی از جهت بیالا­گی فعال را با راه شیمیایی سنتز می‌کنند. موفقیّتهای شیمی پیپتیدها برای بسیار مسئله‌های مهم بیاخیمیه و بیولوگیة مالیکولوی را حل کردن امکان دادند (مثلاً، در دانستن کاد ژنتیکی). در ساحة شیمی پیپتید و پالیپیپتیدها کارمندان کفیدرة شیمی آرگنیکی ادت، لبارتاریة شیمی پیوستهای طبیعی انستیتوتّ شیمی اف راس تاجیکستان تدقیقات می‌برند.

د .: شیمی بیولوگیچیسک اکتیونыخ پریرادنыخ سایدینینیی، م. ، 1970.