پاستولت

پاستولت (از لاتینی postulatum-طلب) ، مقدّمات یگان نظریة دیدوکتیوییست، که بی اثبات قبول شده‌است و ذاتاً بی‌اساس نیست. اوکلید (اقلیدس) هنگام ترتیب دادن شرح منظّم سازشه‌های گیامیتری تصدیقاتی را (جمله‌ای را) عکسیامه نامید، که بی اثبات منطقی قبول شده است. macلن، «قسم از تام همیشه خرد است». ولی پاستولت گفته عکسیامه‌ای را نامید، که از روی آن سازش گیامیتری به اجرا رسیده‌است و علاوه بر آن موجودیّت بعضی خاصیتهای مویین را طلب می‌کند. با وجود آن از دورة اوکلید این جانب بین این دو مفهوم تسنیه در متدلوژیه و منطق فرقیّت معنایی دیده نمی‌شود. چنانچه، د. گلبیرت مشهورترین پاستول­ت v اوکلید را (در بارة خطهای پرلّیلی) چون عکسیامة پرلّیلی به قلم آورده است. عالم منطقشناس ا. چیارچ قاعده‌های «صاف منطقی» یگان نظریه‌ را عکسیامه نامیده، آن را از خاصه پاستولتهای متعلّق این نظریه‌ فرق می‌کند. یا خود منطق‌شناس امیریکایی س. ک. کلین زیر مفهوم پاستولت عکسیامه‌های با زبان یگان نظریه‌ بیانشده و قاعده‌های با می‌تزبان این نظریه‌ شرحیافته را فهمیده است. در این حال پاستولت در دایرة یگان نظریه‌ معلوم را در دایرة نظریة دی­گر اثبات کردن ممکن است. زیم­ن اثبات پاستولت v اوکلید کش­ف یکی از گیامیترییدای غیرییوکلیدی-گیامیتریة لابچیوسکیی مثال برجستة این دلیل است.