پالیریزتسیة روشنایی، یکی از خاصیتهای عمدة افکنیشات آپتیکی (روشنایی) را گویند، که از نابرابرقیمتی سمتهای گوناگون در همواری به سمت اور (سمت پهنشوی موج روشنایی) عمودی عبارت است. پالیریزتسیة روشنایی گفته اینچنین کارکتریستیکههای گیامیتریی را نیز مینامند، که مخصوصیّتهای این نابرابرقیمتی را انعکاس میکنند. صرف نظر از آن که حادثههای با پالیریزتسیة روشنایی علاقهمند پیش هم تدقیق میشدند (مثلان، سال 1669 از طرف ه. برتالین کشف شدن حادثة شکست دوکرتة نور در کریستلّها و از طرف x. گیویگینس سالهای 1678-1690 نظریهوی معاینه شدن این حادثه) ، مفهوم پالیریزتسیة روشنای را به آپتیکه بار اوّل سالهای 1704-1706 ا. نیوتان داخل نموده است. اصطلاح «پالیریزتسیة روشنایی» را سال 1808 فیزیک فرنسوی ه. ملیوس پیشنهاد کرده است. آغاز استفادة وسیع حادثهایی، که اساس آنها را پالیریزتسیة روشنایی تشکیل میدهد، با نام او و با نام ج. بیا، آ. فرینیل، د. ارگا، د. بریوستیر و دیگر علاقهمند است. انعکاس و شکست روشنایی برای حادثههای فیزیکی باعث پالیریزتسیة روشنایی میگردند. هنگام انعکاس و شکست روشنایی فرق کارکتریستیکههای آپتیکی حدود جداشوی دو محیط (برای کامپانینتههای دستة روشنای، که نسبت به همواری افتش روشنایی پرلّیل یا پیرپیندیکولیرانه پالیریزتسیه شده است) سبب پالیریزتسیة روشنایی میگردد. روشنای انچونون هنگام از قَبَت محیطی، که توسط تأثیرات مجبوری به انیزاتراپیة آپتیکی صاحب گردیده است، گذشتنش نیز پالیریزتسیه میشود (نیگ. انعکاس روشنایی، شکست روشنایی).
چ خیلی که معلوم است، موجها ارزی و طولی پهن میشوند. موجهای الکترومگنیتی ارزی پالیریزتسیه شوند، موجهای الکترومگنیتی طولی، برعکس، پالیریزتسیه نمیشوند.
و. نرزییف.