ادایوسکیی ولاديمير فیاداراویچ

ادایوسکیی ولاديمير فیاداراویچ (13. 8. 1803، مسکو-ا. 3. 1869؛ همان جا) ، نویسنده، فیلسوف، پید­گاگ و منقّد موسیقی روس. در پنسیان اشرافاپ انیویرسیتیت مسکو معلومات گرفت (1816-22). او مؤسس و رئیس تشکیلات حکمتدوستان («لیوبامودر») بود (1823-25). سالهای 1824-25 همراه و. ک. کیوخیلبینیر المنخ «منیمازینه» po نشر می‌کرد؛ یکی از هادیمان اساسی جرنل «ماسکاوسکیی ویستنیک» و محرران «ساوریمینّیک» بود (1827-30). سال 1826 به پتربورگ آمد.

ز سال 1846 یاردمچی دیرکتور کتابخانة عامّوی و دیرکتور موزی رومینسیف، از سال 1861 سناتور در مسکو. فعالیّت جمعیّتین آدایوسکیی بسا رنگین است: او یکی از تشکیل-کنندگان و فعالان اساسی جمعیّت خیریه، ناشر جرنل «سیل­سکایی چتینی» (برای دهقانان) بود، اصلاحات سالهای 60-را فعالانه طرفداری می‌کرد. افکار فلسفی و ایستیتنکی آدایوسکیی ضدیتهای بسیاری دارد. او، که در موخیت جریان رسیانلیستی و معارف‌پروری تر­بیه یافته بود، بعدتر به تأثیر فلسفه و استتیک ایده‌آلیستین نیمیس، علی‌الخصوص، ف. و. شیلّینگ افتاد.

ادایوسکیی در جادة ادبیات عنعنه‌های هجی معارف‌پروران را ادامه‌ داد، مثلهای و پاوستهای دیدکتیکی («بریگدیر»، 1833؛ «کنیزدوختر زیز»، 1834؛ «کنیزدوختر زیز» را 1839) تألیف کرد و همچون استاد پاوستهای فنتستیکی و رمانتی­کی («بدیهه‌گو»، 1833؛ «سیلفیده»، 1837؛ «سلمندره»، 1840؛ «کاسمار­مه»، 1840) شهرت یافت. مؤلف یکچند اثر ناتمام: رمان ال-می و فنتستیکی «سال 4338» (نشر 1926) ، رمانهای «ااردن برونا و پیتر اریتینا»، «ثمرگی»، «شبهای روس».

ز میانة سالهای 40 از ادبیات دست کشید. آدایوسکیی یکی از اساس‌گذاران علم موسیقی‌شناسی کلاسیکی روس می‌باشد. در فعالیّت جمعیّت موسیقی روس و تشکیل کانسیروتاریه‌های پتربورگ و ماس­کوه اشتراک داشته است. مؤلف یک سلسله آثار موسیقیست. آدایوسکیی یکی از پیدگاگهای نمایان روس عصر 19 بوده، بسیار کتابهای درسی، آثار سیر‌شمار متدی و پندنامه‌ها تألیف کرده است.

اسناونی: موزыکلنا-لیتیرتورنایی نسلی­دی، مسکو، 1956؛ پاوست ا رسّکزы، مسکو 1959؛ آ لیتیرتوری ا اسکوسّتوی. مسکو. 1982.          ’

دبیات: استاریه روسّکایی لیتیرتورы 19 ویکه. ببلیاگرف اوکه‌زتیل، مسکو- لنینگراد، 1962.