نوریهای آرگنیکی

نوریهای آرگنیکی، نوریهایست، که در ترکیب خود در شکل پیوستهای آرگنیکی مادّه‌های غذایی پیدایششان نباتاتی یا هیواناتی دارند. مثلاً، پارو، تارف، کامپاست، نوریهای سبز، پرتاو صناعتهای خوراواری، پوست و چرم و غیره. نوریهای آرگنیکی از تأثیر میکروارگنیزمهای خاک ویران شده، پیوستهای مینیرلی ازخودشوندة n، ر، ک، سه، s و دیگر المنتها، اینچنین گموس حاصل می‌-کنند. گاز کربنتی، که هنگام ویرانشوی نوریهای آرگنیکی حاصل می‌ش­ود، هوای خاک و قَبَت به زمین نزدیک اتمسفره را از کربن ری­زایی بایی می‌کند.

یستیفادة منتظم نوریهای آرگنیکی خاصیتهای فیزیکی و شیمیایی، شیمیایی و نظام آب و هوای خاک را به نموده، فعالیّت میکروارگنیزمهای فایده‌ناک (عزا-تندواها، امّانیفیکتارها و غیره)- را می‌تیزاند. گردش مادّه‌های غذایی (خاک-رستنی-هیوانات-خاک) اساساً به واسطة نوریهای آرگنیکی به عمل می‌آید. نوریهای آرگنیکی را پیش از شدگار و بعضاً هنگام کولتیوسیه (از 15 تا 60 تُن/هکتار) به خاک می‌‌اندازند؛ به سبزه‌وات و کنب 80-100 تُن/هکتار.

نوریهای آرگنیکی حاصل 1 هکتار کرتاشکه را 50-60 سینتنیر، سبزه‌وات را 60-100 سینتنیر و غلّه‌دانه را 6-7 سینتنیر زیاد می‌نماید. در دنیا به زمین سالی 3-4 ملّیرد تُن (برابر 15-20 تُن n، 3-4 میلیون تُن ر205 و 18-24 میلیون تُن ک]0) و از جمله در ا.ج.ش.س. زیاده از 500 میلیون تُن نوریهای آرگنیکی می‌‌اندازند.

دبیات: پریمینینیه آرگنیچیسکیخ اداب­رینیی، مسکو، 1971.