نابغة 3وبیانی (تقریباً 535-604) ، شاعر عرب. در عایلة یکی از ناموران قبیلة زوبیان به دنیا آمده است. نابغة 3وبیانی در تاریخ ادبیات عرب از اساسگذارایه نظم درباری شناخته شده است. در قصایدش شجاعت و کرم حکمرانان دور امر ابن هند و نوعمان را وصف کرده است. توسط حکایتهای پندآموز، که در قصیدههایش آورده است، شاعر حاکمان را به عدالت و رعیتپروری دعوت میکند. نابغة 3وبیانی اینچنین یکی از اساسگذاران لیریکة سیاسی در نظم عرب است. چندی از قصاید او در شکل پند و نصیحت سیاسی گفته شدهاند. وهای قبیلههای همجوار خود را به صلح و صفا، بس کردن جنگ و جدال، مقدّس دانستن اتّفاق و عهد و پیمان دعوت میکند.
متّفقی قبیلهها به عقیدة ناباغة 3وبیانی اساس غلبه بر دشمن پرزور است. قصیدههای نابغة 3وبیانی از قسمتهای معمولی عبارت میباشند. از صنعتهای بدیعی-تشبیه و استعاره، تلمیح، مبالغه و غیره را فراوان استفاده کرده است. ابیات نابغة 3وبیانی، که به وصف طبیعت و بیابان عربستان، تصویر محاربهها بخشیده شدهاند، او را در بین قصیدهسرایان عرب شهرتمند گردانیدهاند. یک واسطة اسلوبی نابغة 3وبیانی در آن است، که او ممدوح زنده را مُرده پنداشته، وصف کارنامه کرم و سخاوت او را با غم و اندوه زیاد به قلم میدهد. نابغة 3وبیانی معلّکه نیز گفته است. به ایجادیات نابغة 3وبیانی شاعران قصیدهسرای عرب ابوتمّام هبیب، بحتری، موتنّبی و دیگران پیروی کردهاند.
د .: لیتیرتوره باستانه و سریدنی ویکه، چ. 2، م. ، 1970؛ فنلشتینسکیی ا. م. . عربسکیه لیتیرتوره و سریدنی ویکه. سلاویسنایی اسکوسّتوا عرباو و دریوناست ا رنّیم سریدنیویکاوی. م. . 1977.