نیشات اصفهانی

نشاط اصفهانی (1761/62، اصفهان-1828/29) ، شاعر ایرانی. اییام کودکی و تحصیل ابتدای‌اش در زادگاهش گذشته است. به زبان و ادبیات فارس دلبستگی داشت و در این دو فن دانش کافی اندوخت. زبانهای عربی و ترکی را هم به خوبی از خود نمود؛ در علمهای منطق، ریاضی و علوم دینی از سرآمدان وقت شد. نشان اصفهانی در صنعت هتّاتی نیز استاد چیره‌دست به شمار می‌رفت. نشان اصفهانی دبیر، مولشی، سرپرست دیوان ر­سایل فتحلیشاه کاجار بوده، به لقب «معتمدودّوله» صاحب شده است.

نیشات اصفهانی در ساحة شعر و ادب خدمت زیادی کرده است. با تشبث او «انجمن ادبی بازگشت» پس از مشتاق اصفهانی دوباره به کار شروع نمود. مقصد این «انجمن ادبی» از بین بردن اسلوب دشوارپسند هند (سبک هند) و بازگشت به طرز و اسلوب شعرای متقدّم بود. . اهل علم و ادب هفته‌ای یک بار در منزل شاعر جمع آمده، در باب شعر و ادب صحبت و بحثها می‌آراستند. نشاط اصفهانی در وقت زندگی آثار خود را فراهم نکرده است. پس از وفاتش اثرهای او را یکی از ادیبان آن زمان در کتابی با عنوان «گنجینه» ترتیب و تنظیم ساخت. «گنجینه» نشان اصفهان از پنج قسم عبارت است: 1) دیباچه‌ها، خطبه‌ها، وقفنامه‌ها و عهدنامه‌ها، 2) مدیحه‌ها، قباله‌ها، قصاید و قطعات؛ 3) نامه‌ها و فرمانها؛ 4) نامه‌ها به شاه و شاهزادگان؛ 5) شعرها، قطعات ادبی و حکایات اخلاقی.

نیشات اصفهانی در اکثر نوعهای شعر اثر ایجاد کرده است. در غزل مهارت و قدرت بیشتری ظاهر کر­ده، در این ساحه معتقد سعدی و حافظ بود. دو اثر حجماً خرد منثور در پیروی «گلستان» سعدی از او باقی مانده است.