نیازی مثالی بدخشی

نیازی مثالی بدخشی (سال تولدش نامعلوم-وفاتش 1599-1601) ، شاعر عصر 16 تاجیک. در بدخشان تولد یافته، اییام جوانی و تحصیل را در آن دیار گذرانیده است. بعدتر به هیدوستان سفر کرده، به خدمت دربار اکبر درآمد. نیازی مدّتی در شهر گو­جرات زندگی کرده، با گروه مخالفان شاه (اکبر) پیوست، که ن باعث زندانی شدنش گردید. پس از آزاد گردیدن از حبس به کابل و از آن جا به کشمیر می‌ر­ود. قسمت و روزگار منبعدة او معلوم نیست. از آثار نیازی غزلها و اشعار پراکنده در تذکره‌ و بیاضها درج گردیده‌اند. روح ناسازگاری با حاکمان دور در اشعارش افاده یافته است. چندی از غزلهایش در موضوع عشق وصف زیبایی‌های طبیعت، خوشیهای زندگی انشا گردی­ده‌اند. یک بیت عشقی‌اش این است:

ز سودایش، نیازی، بس که زار و ناتوان گشتی،

خیال طرّة او بس بود زیجیر بر پایهت.

در بعضی شعرهای نیازی آهنگ روح‌افتادگی حس می‌شود.