نیفرالوژی

نیفرالوژی (از یون. nephros-گُرده و… لوژی) ، یک فصل علم طبّ، که فیزیولوژیة نارمل و پ­تالاگی گُرده و معالجه و پیشگیری بیماریهای آن را می‌آموزد. بیماریهای گُرده، از قبیل نیفریت، نیفراز، نیفراسکلیراز، پییلانیفریت، امیلایداز، پیفراپتیة زنان حامل و غیره از بیماریهای بیشتر پهن‌شدة عضوهای درونی به حساب می‌روند و به آنها طبّ امروزه دقّت مخصوص می‌دهد. مسئله‌های نیفرالوژی را به طور مکمّل کلینیتسیستها، مارفالاگها، فیزیولوژها و رادیولاگها یکجایه حل می‌نمایند. نیفرالوژی با اورالاگیه و جرّاحی ترنسپلنتتسیانی (نیگ. ترنسپلنتتسیه) علاقة زیچ دارد.

وّلین معلوماتها عاید به نیفرالوژی هنوز در اثرهای تیبی زمان بوق-رات وامیخورند. ابن سینا در «ال-قانون» زیاده از ده خیل بیماریهای گُرده، اصولهای تشخیص و معالجة آنها را بیان کرده است. اساس‌گذار نیفرالوژی امروزه دُختُر انگلیس ر. بریت می‌باشد. او سالهای 1827-1836 بیماری گُرده را، که منبعد بیماری بریت نام گرفت، آشکار نمود. عالمان انگلیس و. ت. لانگکاپ، ا. ایلّیس، ا. کیپش، فرنسوی پ. رییی، ل. عمبر، نیمیس ف. فالگرد. ت. فر و دیگران در انکشاف نیفرالوژی سهم کلان دارند. تدقیقات هه-مترفة عالمان روس ا. م. شوملینسکیی، (ا. م. سیچیناو، س. پ. بات­کین، ا. ا. پالونین، و. ک. لیندیمن، س. س. ضمنیتسکیی، گ. ف. لنگ، ا. ل. میسنیکاو و دیگران فیزیولوژیه و پتالوژی گُرده را با معلوماتهای نادر علمی غنی‌تر کردند.

یستیفادة اصولهای امّونالاگی، بیاخیمیوی، ژنتیکی، بیاپسیة گُرده اینچنین اصولهای رادیویزاتاپی، انگیاگرفی و غیره برای آموزش بیماریهای گُرده در نیمة دوّم اسرم 20 به پیشرفت نیفرالوژی مساعدت نمودند. اصولهای گیمادیلیز و عوض کردن گُرده، معالجة بیماریهای آن با پرهیز، استفادة اپّرت «گُردة مصنوع» و غیره هزاران آدمان را از مرگ نجات داد.

جمعیّت علمی نیفرالاگهای ا.ج.ش.س. سال 1969 تشکیل یافت. از سال 1968 جرنل «اورالاگیة نیفرالوژی» (تا 1965 «اورالاگیه») نشر می‌شود. در رسّ تاجیکستان اوّلین تدقیقات نیفرالاگ در میانة سالهای 60 آغاز یافت. سالهای اوّل اساساً نیفریت کودکان در شرایط اقلیم تاجیکستان آموخته می‌شد. از سال 1978 این جانب در نزد بیمارخانة کلینیکی ریسپوبلیکوی رقم 3 مرکز نیفرالاگی ریسپوبلیکوی وجود دارد. با حلّ پروبلمهای نیفرالوژی کارمندان شعبه‌های نیفرالاگی و کفیدره‌های انستیتوت طبّی تاجیکستان مشغولند. چنینند این پروبلمها: آموزش نیفریت مزمن، معالجة بیماری سنگ گُرده و پییلانیفریت مزمن در کورارتهای تاجیکستان، خصوصیتهای فوکسیانلی گُرده در شرایط بلندکوه و اقلیم گرم و غیره.

د .: یراشیوس ک ا ی ا. یه. ، کلینی­چیسکیه نیفرالوژی، ل. ، 1971؛ آسناوы نیفرالاگی، ت. 1-2، م. ، 1972: فیزیالا­گیه پاچک، م. ، 1972.